Het lijkt erop dat de Taliban het land minder onder controle hebben dan tijdens hun eerste bestuursperiode (1996-2001). Regelmatig vinden aanslagen plaats, en niet alleen tegen mensen of instellingen die niet goed liggen bij de Taliban. Wie is verantwoordelijk?
Lailuma Sadid, de Afghaanse journaliste die nu in Brussel woont, hamert op de harde repressie door de Taliban tegen etnische minderheden en vrouwen en ziet onvoldoende controle op de tientallen miljoenen aan steun die opnieuw het land binnenkomen. “De Taliban krijgen dat geld, er worden geen voorwaarden gesteld en we weten niet hoe het verdeeld wordt. Sommige mensen die op de ministeries werken krijgen hun loon betaald, anderen niet. Er heerst grote onduidelijk. Er was een enorm probleem van corruptie onder de vorige regering en nu maakt men dezelfde fout. De VN moet proberen direct kleinere projecten op te zetten met organisaties die op het terrein werken. “
De kritiek van willekeur en incompetentie van de Taliban kan terecht zijn. Door hun schrikbewind hebben de Taliban een belangrijk deel van de hoger opgeleide elite het land uitgejaagd (dokters, bestuurders, ingenieurs…). Het feit dat de armoede piekt, is verder grotendeels te verklaren door het plots wegvallen van de internationale hulp. De 32 miljoen dollar steun die nu opnieuw wekelijks het land binnenstroomt is een fractie (25%) van de 7 tot 8 miljard dollar die Afghaanse overheid jaarlijks tot augustus 2021 toegestopt kreeg.
De Taliban blijven dus een terreurbewind voeren tegen delen van de eigen bevolking maar willen tezelfdertijd buitenlandse investeerders aantrekken voor wie veiligheid en stabiliteit belangrijk zijn, bijvoorbeeld voor het ontginnen van de grote voorraad aan lithium en andere metalen. Het is daarom onwaarschijnlijk dat de aanslagen, ook tegen soennitische moskeeën, het werk zijn van de Taliban zelf, zoals Lailuma Sadid aangeeft. Zij ziet geen onderscheid tussen de Taliban en de andere moslimextremistische organisaties zoals IS.
Sadid is verontwaardigd over de weigering van de Belgische overheid om bepaalde vluchtelingen te erkennen omdat ‘de oorlog afgelopen is’. “Individuen met banden met de Taliban kunnen wel teruggestuurd worden, maar zeker niet iedereen en niet zonder achtergrondcheck. Mensen van andere etnische groepen (andere dan de pathanen, nvdr) lopen grote risico’s als ze gedeporteerd worden.”
General Sami Sadad kondigde de afgelopen week aan dat hij de Taliban wil verdrijven uit het land. “De voormalige Afghaanse militairen krijgen geen steun van andere landen, dus is kans klein ze de Taliban kunnen verdrijven. In 2001 werden de Taliban binnen de korstte keren verslagen dankzij de steun van het buitenland.”
Link: Uitzending France Culture over de Afghaanse economie (15 februari 2022)
Podcast: Play in new window | Download
