“Waalse wapenexport boomt” waren de koppen in de gewestelijke media eerder deze week. “2,6 miljard aan vergunningen werd in 2019 afgeleverd, bijna een verdriedubbeling ten opzichte van 2018”.
De gretigheid van de Vlaamse mediabubbel om de Belgische wapenhandel als een zuiver Waals gegeven af te spiegelen verdient enkele kanttekeningen en verbergt de medeverantwoordelijkheid langs Vlaamse kant.
Niet dat de gerapporteerde cijfers niet kloppen: de stijging was er wel degelijk, en dat FN Herstal één van de belangrijkste wapenproducenten is, is ook geen nieuws, net zoals het feit dat het bedrijf in handen is van de Waalse overheid die bovendien ook haar goedkeuring geeft aan export naar Saoedie Arabië en co. Maar dat Vlaanderen “eigenlijk geen wapenindustrie heeft en ook streng toeziet op waar de wapens terecht komen”, zoals VRT-journalist Jens Franssen op VRT begin deze week stelde, klopt niet. Bovendien speelt Vlaanderen ook een cruciale rol in de Waalse wapenexport.
“De Vlaamse wapenindustrie heeft het voordeel dat haar wapens er cleaner uitzien, maar ze maken evengoed dodelijke slachtoffers”
Het ziet ernaar uit dat de Waalse wapenexport naar Saoedi Arabië dit jaar sterk zullen dalen, maar dat zal te danken zijn aan de juridische acties van Vredesactie en vredesorganisaties over de taalgrens, niet aan de Waalse regering van Elio Di Rupo.
Stefanie van Vredesactie: “Nog niet alle cijfers zijn bekend, maar de wapenexport naar Saoedi Arabië zijn in de eerste zes maanden van 2020 ineengezakt.”
De stijging van de Waalse wapenexport in 2019 kwam vooral door het (nieuw) contract voor de levering van geschutskoepels voor tanks aan het Canadees moederbedrijf door de firma John Cockeril, dat niet in handen is van de Waalse overheid. De wapenleveringen door FN Herstal aan de Saoedis werden eerder dit jaar geschorst. De rechter gaf wel groen licht voor de levering van de geschutskoepels van John Cockeril, omdat die naar de Koninklijke Garde gaan en niet naar het leger. Een twijfelachtig argument volgens Vredesactie, aangezien de Koninklijke Garde meer is dan gewoon een bewakingsgroep maar ook betrokken was bij de moord op Jamal Khashoggi en andere dissidenten. Vredesactie laat het niet bij die beslissing en is en nieuwe rechtszaak gestart.
Wat niet vermeld werd in de lokale media is dat de Waalse wapenexport hoogstwaarschijnlijk via de Antwerpse haven verloopt. ‘Hoogstwaarschijnlijk’, omdat de haven weigert om gegevens over de wapentransporten bekend te maken of zelfs op te vragen en dus strikt gezien slechts vermoed wordt dat Antwerpen de draaischijf is van de wapentrafiek naar Saoedi Arabië.
In hetzelfde gesprek eerder deze week op Radio 1 klaagt Franssen over het feit dat de vredesorganisaties telkens de gesofisticeerde Vlaamse wapensystemen aanhalen, en stelt hij dat de Vlaamse bedrijven hun wapenafdelingen verkocht hebben aan buitenlandse bedrijven en dat de bestemming van wat geëxporteerd wordt streng gecontroleerd wordt.
Stefanie van Vredesactie: “Vlaanderen heeft wel degelijk een wapenindustrie, maar die is anders gestructureerd dan de Waalse. Vlaanderen produceert geen vuurwapens maar voornamelijk hoogtechnologische onderdelen van grotere gesofisticeerde wapensystemen. Dat lijkt op het eerste zicht onschuldig, maar zonder radar of beeldscherm kan een gevechtsvliegtuig geen bommen werpen. ”
“De Vlaamse wapenindustrie heeft het voordeel dat haar wapens er cleaner uitzien, maar ze maken even goed dodelijke slachtoffers. Bovendien weet de Vlaamse overheid voor meer dan de helft van de export niet waar de wapens naartoe gaan. Wat Franssen over Israël zegt, klopt, en dat toont aan dat Vlaanderen de bestemming kan achterhalen als het dat wil. Maar ze doet dat enkel voor Israël omdat tegen dat land een duidelijk wapenembargo van kracht is. Recent is echter ook gebleken dat er wel degelijk Vlaamse onderdelen zitten in Turkse transportvliegtuigen die ingezet worden in Syrië, Libië en Nagorno Karabach. En zo zijn er nog voorbeelden waarbij telkens Vlaamse onderdelen opduiken in wapens die gebruikt worden in oorlogsgebied.”
Vredesactie zal onderzoeksworkshops organiseren om het gebruik van Belgische wapens in conflictgebieden op te sporen. Meer info op vredesactie.be.
Podcast: Play in new window | Download
