Het Vlaams Vredesinstituut, een overheidsinstelling, pleit er in een advies aan het parlement voor dat Vlaanderen en België actief zouden helpen streven naar nucleaire ontwapening. Op termijn moet ons land het Verbod op Nucleaire Wapens (het TPNW-verdrag) ondertekenen en de atoombommen opgeslagen in Kleine Brogel laten verwijderen. Een logisch maar toch opmerkelijk advies van de aan het Vlaams Parlement verbonden onderzoeksinstelling.
In het non-proliferatieverdrag (NPV) van 1970 verbinden de ondertekenaars (waaronder België) zich ertoe geen kernwapens te ontwikkelen en hun bestaand kernwapenarsenaal af te bouwen. De VSA en Rusland hebben de afgelopen dertig jaar het aantal kernkoppen inderdaad sterk verminderd, maar de laatste jaren is er een stilstand en worden er daarentegen nieuwe nucleaire wapensystemen ontwikkeld. Het NPV blijkt voor de kernmachten iets dat enkel voor anderen geldt. Daarom nam een aantal staten het initiatief voor het nieuw, strenger TPNW-verdrag dat in januari in werking trad. Dat verdrag maakt bijna alle aspecten die te maken hebben met kernwapens illegaal: de ontwikkeling en het gebruik, en ook het bezit.
“Laten we gewoon verklaren dat er kernwapens opgesteld staan.”
Niet enkel de kernmachten verwerpen het nieuw ontwapeningsverdrag, ook de andere landen van de NAVO-as hebben het ontwapeningsverdrag niet ondertekend en zelfs actief bestreden. Een argument dat gebruikt werd was dat het TPNW-verdrag het ouder non-proliferatieverdrag zou ondermijnen. Nils Duquet van het Vlaams Vredesinstituut zegt dat die vrees ongegrond is. “Uit ons onderzoek blijkt dat het TPNW wel degelijk juridisch compatibel is met het NPV.”
“Kernwapens zijn een onderdeel van de NAVO-strategie en België heeft die strategie onderschreven. Het Belgisch regeerakkoord stelt dat zal gekeken worden hoe het nieuw verdrag kan helpen om de nucleaire ontwapening te verwezenlijken. In januari start een conferentie over het NPV en in het voorjaar is er de eerste conferentie van het TPNW.”
“Ons land moet nu kleur bekennen: we zitten in een situatie waarbij er een polarisatie is tussen enerzijds kernwapenmachten en anderzijds de groep van landen die kernwapens illegaal wil maken. België kan een rol spelen om die twee groepen samen te brengen. Je ziet trouwens een aantal landen twijfelen: Noorwegen en Duitsland besloten al om waarnemers te sturen naar de TPNW -conferentie volgend jaar.”
“Een eerste stap voor België bestaat erin om transparanter te zijn over de opgestelde atoombommen. Laten we gewoon verklaren dat er kernwapens opgesteld staan, en dat het uiteindelijk doel is om die te verwijderen. Dat gebeurt best in samenwerking met Nederland en Duitsland. Ook binnen het NPT kan België stappen zetten en pleiten voor een minder negatieve houding tegenover het TPNW en tegen het modernisering van kernwapens. Men zegt dat kernwapens nodig zijn wegens de nieuwe bedreiging door Rusland, China en anderen. De geschiedenis wijst uit dat ontwapening vooral samengaat met vertrouwen. Als er voldoende vertrouwen is, dan wordt de dreiging als minder belangrijk gepercipieerd en zal er ook minder belang gehecht worden aan bescherming met kernwapens. We kunnen onze diplomatieke krachten inzetten om het vertrouwen te ondersteunen.”
Podcast: Play in new window | Download
