In 2017 schafte de Franse president Macron een taks op de grote vermogens af, de ‘ISF’. Het idee van Macron was dat de rijken het geld beter zouden besteden dan de staat. Een studie onderzocht of dat zo was en wat de impact was van de andere hervormingen in het pakket van 2017.
Op 8 oktober publiceerde France Stratégie een evaluatierapport over de afschaffing van de ISF en enkele andere belastingverminderingen die onder president/bankier Macron doorgevoerd werden. De eerder beperkte belasting leverde 4 miljard op in de beste jaren. De dag na de publicatie van het evaluatierapport volgde op France Inter een debat tussen enerzijds Thomas Piketty, expert in de evolutie van inkomens en vermogens (ongelijkheid), en Dominique Seux van Les Echos, aanhanger van het financieel liberalisme.
Voor Piketty is de zaak duidelijk: bijna drie jaar na de afschaffing van de rijkentaks blijkt dat de rijken rijker geworden zijn. Niet alleen door de afschaffing van de ISF maar ook door de andere maatregelen van het pakket die belastingontwijking verder vergemakkelijkt hebben. De studie toont volgens Piketty ook aan dat de extra inkomsten door de rijken niet werden geïnvesteerd in de Franse economie.
Seux gaat niet akkoord. Volgens hem stelt het rapport dat het nog te vroeg is om die conclusie te trekken, maar dat er wel een duidelijke daling vastgesteld wordt van het aantal rijke Fransen die het land uitvlucht omdat ze de belasting niet willen betalen.
Het klopt dat het aantal fiscale emigranten daalt, aldus Piketty, maar die daling begon al rond 2014/2015, dus drie jaar voor de afschaffing van de rijkentaks. “Een andere studie toont trouwens aan dat rijke gepensioneerden die de ISF moesten betalen niet significant meer geneigd waren om het land te verlaten dan zij die ze niet moeten betalen. Bovendien gaat het over een zeer beperkt aantal personen, enkele honderden.”
“Dat kan zijn”, repliceert Seux “maar ieder vertrek is een verlies. Stel je voor dat de oprichter van Google Frans zou zijn en dat die uit Frankrijk vertrokken zou zijn; dat zou toch een groot verlies geweest zijn.”
Voor Piketty zijn dergelijke argumenten gebaseerd op buikgevoel in plaats van op een analyse van de feiten. Zo ook het argument van Seux dat Frankrijk gewoon de trend van dalende belastingen volgt en daarom realistisch handelt. “Als je die logica volgt”, aldus Piketty, “dan gaat de trend door en wordt over enkele jaren helemaal geen bedrijfsbelasting meer betaalt. Erger nog, als je rekening houdt met de subsidies die bedrijven krijgen om te investeren, dan zijn we nu al bezig om naar negatieve belastingtarieven te gaan.”
Piketty: “De herinvoering van de vermogensbelasting is onvermijdelijk. Het systeem is fundamenteel onrechtvaardig aangezien gesalarieerden de belasting niet kunnen ontwijken en die belasting is hoog. Maar als het over vermogens gaat zit de zaak anders: men (Macron, nvdr) heeft de vermogensaangifte in 2017 zelf afgeschaft.”
“Niemand spreekt trouwens over de belangrijkste vermogensbelasting die wel nog in Frankrijk bestaat: die op het vastgoed, de ’taxe fonciere‘. Die levert jaarlijks 40 miljard op, 10 keer meer dan de ISF. Maar ook die is onrechtvaardig, want ook gezinnen met een grote hypotheekschuld betalen die belasting, dus niet alleen de echte rijken die naast het vastgoed nog miljoenen aan ander vermogen bezitten. Daarom is een vermogensaangifte een onvermijdelijk onderdeel van een moderne belastinghervorming.”
Podcast: Play in new window | Download
