We belden naar Sharif Abdel Kouddous, betrokken bij het burgermedia-initiatief Mosireen in Egypte, voor een stand van zaken. Sinds het uitdrijven van twee protestkampen van moslimbroeders op 14 augustus, de bloedigste dag in de moderne geschiedenis van Egypte, wordt daar voortdurend geprotesteerd. Aangezien sinds november iedere niet-aangevraagde samenkomst van meer dan tien personen in het openbaar verboden is, komt het keer op keer tot zware confrontaties. Waarschijnlijk uit angst voor weer grote betogingen ging ex-president Mursi woensdag niet naar de tweede hoorzitting in zijn proces, officieel omdat het weer te slecht was voor een helicoptervlucht.
Op 24 december vielen bij een bomaanslag in Mansoura zestien doden en zo’n honderd gewonden. Alhoewel Ansar Bayt al-Maqdis, een in Sinai gebaseerde militante groep, de aanslag opeiste, besliste de regering toch om de moslimbroeders verantwoordelijk te houden en hen voortaan als een terreurorganisatie te beschouwen. Daardoor is de mogelijkheid tot een politiek onderhandelde oplossing opgeblazen en zal de situatie eerder nog verder escaleren.
Deze week, op 14 en 15 januari, komt er een referendum over de nieuwe grondwet. Die voorziet meer godsdienstvrijheid en meer rechten voor vrouwen en kinderen, maar ook meer autonomie en controle voor leger, politie en justitie. De stem-ja-campagne beheerst de media en het straatbeeld. De moslimbroeders roepen op tot een boycot, en sinds een paar kleinere actoren werden opgepakt bij het hangen van nee-posters, sluiten hoe langer hoe meer opposanten zich bij dat idee aan. De opkomst zal sowieso laag liggen omdat veel mensen vrezen voor geweld die dag, en bovendien hun enthousiasme voor deelname aan de politiek weer helemaal kwijt zijn. Na het hoogst waarschijnlijk dus aannemen van de nieuwe grondwet zouden er binnen de zes maanden presidents- en parlementaire verkiezingen komen. De vraag die iedereen in Egypte nu bezig houdt, is of coup-leider Abdel Fattah al-Sisi daarbij zal opkomen.
De overheids- en privé-media staan 100% achter het regime, en het arrestatierisico voor kritische stemmen is hoog. Enkel burgerinitiatieven als Mosireen laten een ander geluid horen. Zij geven ook vorming over filmen (in het Engels hoort u hier ‘shoot’, da’s dus filmen hé in deze context), filmpjes bewerken en on-line plaatsen.
Tenslotte hebben we het nog even over de jaarlijkse $ 1,3 miljard VSA-steun voor het Egyptische leger, vanwege het Camp David-akkoord. Omdat de wetgeving in de VSA financiële steun uitsluit voor een regering die via een staatsgreep aan de macht kwam, hoorde men deze zomer dus heel wat terminologisch gekronkel om de coup geen coup te noemen.
