Oplossingen voor de winterse stroomtekorten en nucleaire dromen

Met de gebarsten reactorvaten en de beschadigde  stoomturbine ligt de helft van het Belgisch nucleair park buiten strijd tot na de winter. 3000MW weggevallen productiecapaciteit kan ervoor zorgen dat  niet aan de vraag voldaan kan worden  tijdens de winterpieken.
Er is al sprake van het afschakelen van dorpen om te voorkomen dat het systeem omver valt, maar volgens Sara Van Dijck van Bond Beter Leefmilieu moet ingezet worden op elektriciteitsbesparing. “Zo kunnen we meer elektriciteit uitsparen dan wat de kernreactor van Doel 3 kan opwekken”. Maar lukt dat wel op tijd?
Ondertussen maken de tegenstanders van de kernuitstap gebruik van de crisis om te pleiten voor het langer open houden van kerncentrales, en zelfs voor de bouw van een nieuwe Thoriumreactor.
Van Dijck: “Daar zal geen geld voor zijn. Zonder overheidssteun kan die nooit gebouwd worden. In Engeland wil men nu een kerncentrale bouwen maar zal men die centrale veel meer moeten steunen dan de hernieuwbare energie. Bovendien loopt de bouw van de nieuwe centrales door technische problemen jaren vertraging op”.
Het ziet er inderdaad naar uit dat, om het rendement voor de investeerders in de geplande Britse kerncentrale te garanderen, de Britse regering  met zeer veel belastingsgeld over de brug zal komen (zie Reuters en Fin.Times).
De prijs van de Finse centrale in aanbouw is ondertussen inderdaad gestegen van 3miljard naar bijna 9  miljard € en de voorziene opstartdatum is van 2010 verschoven naar 2018-2020.   Een gelijkaardig verhaal voor de Franse Flammanville 3 reactor.

Thorium: nog niet voor 2025

Jan Leen Kloosterman is als thorium-onderzoeker verbonden aan de Technische Universiteit van Delft. Hij legt ons uit wat een gesmolten-zout-reactor op thorium aan voor- en nadelen biedt tegenover de nu gangbare, zoals die in Doel. Wij noteerden:

  • Er is vier à vijf keer zo veel thorium als uranium op onze bol, en dat kan in een reactor bovendien volledig effectief gebruikt worden (tegen maar 1% van de uranium). Dat maakt dat we met thorium voor tienduizenden jaren in onze energiebehoeften zouden kunnen voorzien.
  • Momenteel is uranium wel goedkoper, omdat de investeringen in onderzoek, mijnbouw en technische infrastructuur daar al gedaan zijn.
  • Een reactor met gesmolten zout als medium is veiliger: een vloeibaar medium kan geen meltdown veroorzaken, er is geen hoge druk nodig, en het zout voert de hitte goed af.
  • Om op te starten, is er toch wel wat uranium nodig, dat dan in dat gesmolten zout het thorium omzet in ook uranium. Wie echt graag bommen wil maken, zal zich door zo’n nieuwe reactor dus niet laten tegenhouden.
  • Het kernsplijtingsafval van thorium blijft maximum 500 jaar even radioactief als dat van onze huidige kerncentrales met uranium, daarna is het 100 tot 1000 keer minder sterk radioactief.

Het idee van Bert Wollants (N-VA) om tegen 2025 in België zo’n thoriumcentrale te bouwen, is volgens Kloosterman niet realistisch: dat zou ten vroegste tegen 2035 kunnen. Hij pleit verder voor Europese samenwerking en financiering bij het onderzoek.
Lees meer:
Document (pdf)  over thorium-technologie van de Union of Concerned Scientists
– Ons gesprek met Bert Wollants in mei 2012

Over Windeconomie en (nep)coöperaties

Naar aanleiding van de ondergang van Electrawinds kwam groene stroom weer negatief onder de aandacht. Eén van de investeerders die zijn broek scheurt aan Electrawinds is de coöperatie Groenkracht, waardoor ook het Coöperatief Model slechte publiciteit kreeg.
De groene stroom-sector voorstellen als een zaak van slimme politici/ondernemers die miljoenensubsidies  tanken en  ook goedgelovige spaarders/speculanten hun centjes afhandig maken is echter een te simpele voorstelling en niet (noodzakelijk) correct.
Met Tom Willems van coöperatieve groene stroomproducent en -leverancier  Ecopower zoeken we de bomen in het bos en scheiden we coöperatief kaf en koren. De term Coöperatie dekt namelijk zeer verschillende ladingen, en sommige nep-coöperaties namen  grote risico’s. Nu het economisch klimaat voor groene stroomprojecten  slechter is, vallen de lijken uit de kast. Maar het kan anders.
Continue reading “Over Windeconomie en (nep)coöperaties”

Havenuitbreidingsplannen en nucleaire veiligheid

De Vlaamse deelregering heeft grootse plannen voor de Antwerpse haven op linkeroever maar het FANC, de federale nucleaire veiligheidsregulator stelt hier vragen bij. De plannen van de overheid voorzien slechts één toegangsweg tot de nucleaire site. Bovendien wordt de veiligheidsperimeter van 1800 meter rond de kerncentrale onder de mat geschoven. “Die perimeter is vastgesteld op basis van internationale ervaring ” zegt Karina  De Beule van het FANC. “Het is niet zo dat iedere industriële activiteit binnen die limiet uit den boze is”, zegt de Beule, “maar de Vlaamse regering voorziet in haar plannen geen inspraak voor de regulator. Verder wordt de perimeter alleen in de kleine letterjes vermeld  en is ze verwijderd van de plannen. ”
De Vlaamse regering zal eind dit jaar beslissen wat ze doet met de ontvangen bemerkingen, maar in  principe kan ze haar gang gaan en moet ze geen rekening houden met de opmerkingen van de nucleaire regulator.

Gilbert Eggermont over Doel 3 en Fleurus

“Het probleem bij Best Medical in Fleurus toont aan dat de beleidsmakers nog altijd onvoldoende  oog hebben voor duurzaamheid”, aldus Professor  Gilbert Eggermont. “Alle kosten moeten in rekening gebracht worden.”
Wat betreft Doel 3 klopt volgens hem de berichtgeving in De Morgen niet. Die stelde dat het huidig probleem gelieerd is aan de microscheurtjes die in 1979 al vastgesteld werden. Volgens Gilbert Eggermont is de aanwezigheid van microdefecten/ scheurtjes niet abnormaal. Nu gaat het echter mogelijks over belangrijke fouten in het materiaal die nu pas vastgesteld zijn dankzij nieuwe technologie.
Het incident toont voor hem wel opnieuw de noodzaak aan van regulering op Europees niveau. De parallelen met de banksector  zijn duidelijk. Verder is het huidig systeem van zelfregulering door de exploitanten onvoldoende. “Zelfevaluatie volstaat niet. Er moet kritische tegenexpertise georganiseerd worden op een efficiënte manier. Dat is de uitdaging voor de overheid.
Link: Uitgebreid gesprek met Professor Eggermont vorig jaar over nucleaire veiligheid naar aanleiding van Foekoesjima:  HIER Continue reading “Gilbert Eggermont over Doel 3 en Fleurus”

Aviel Verbruggen over de kernuitstap en het Vlaams groene stroom-beleid

Twee goede redens  om energiespecialist professor Aviel Verbruggen van de UA nog eens te contacteren:
– Over enkele maanden wordt beslist of de eerste kerncentrales ook effectief stilgelegd worden. Na de rapporten over de dreigende stroompannes bij sluiting laat nu ook de andere kant van zich horen via een betoging volgende week.
– Vorige week presenteerde de vlaamse deelregering  het langverwacht nieuw plan ter ondersteuning van groene stroom. De huidige regeling heeft zichzelf in de soep gereden door een tsoenami aan  stroom uit biomassa en het succes van de overgesubsidieerde zonnepanelen.
Verbruggen heeft geen vertrouwen in de zelfcontrole van  de nucleaire sector. “de stress test is een verplichte vingeroefening die de verantwoordelijkheid bij de gemeenschap legt als er achteraf iets gebeurt. Die stress test is één van de slechtste dingen die ons konden overkomen“.
In Japan heeft men ondertussen alle atoomcentrales stilgelegd. Verbruggen legt uit hoe ze dat deden zonder dat het licht uit ging.
Over de sluiting van de kerncentrales vanaf 2015: “We zullen verder evolueren van een export- naar een import land maar we moeten daar niet over panikeren. Al onze elektriciteit, behalve de hernieuwbare, komt nu ook uit geïmporteerde grondstoffen.”
Als de centrales dan toch langer zouden open blijven, dan moet aan Electrabel gevraagd worden dat ze zich verzekert voor alle mogelijke gevolgen van een kernramp.”
Verbruggen is skeptisch over het nieuw groene-stroom plan dat vorige week gepresenteerd werd. Volgens hem ligt de toekomst van de groene energie niet bij de gecentraliseerde productie (zoals grote zee windmolenparken) maar bij de  kleinere lokale producenten.  Hij vindt daarom dat die kleine producent niet mee zou moeten betalen voor het net dat werd opgezet voor die grote producenten.
Verder stelt hij dat de grote verbruikers teveel ontzien worden als het op het verdelen van de kost van groene investeringen aankomt. “Je gaat geen verandering teweegbrengen door telkens toe te geven als er wat druk ontstaat vanuit de industrie.”
Op 7 en 14 juni buigen wetenschappers van de UA zich over de problematiek rond kernenergie (19u, Stadscampus) . Link HIER

Het licht aan! Visie N-VA en PVDA op elektriciteitsbeleid

Onlangs hoorden we nogmaals dat het schrappen van  investeringen in nieuwe centrales en de sluiting van oude kern- en andere centrales binnen een aantal jaren voor stroompannes zal zorgen als niet ingegrepen wordt.
We praten over de problemathiek met  Bert Wollants van N-VA (Federaal Parlement) en Tom De Meester van PVDA (kandidaat gemeenteraad Gent), twee partijen die tot nu toe minder in de kijker liepen in het energie-debat.
Bert Wollants zat mee aan de pen van een N-VA-brochure over energie en energiebeleid en de partij komt binnenkort met een beleidsplan.
Tom De Meester  is energie-specialist voor de  PVDA en hakt op zijn weblog  in op Electrabel en het overheidsbeleid.
Beiden zijn het erover eens dat er een investeringsplan moet komen om nieuwe centrales te bouwen. N-VA gelooft niet dat de overheid op een efficiente manier aan elektriciteitsproductie zou doen en pleit voor stimulansen voor investeerders. Voor de PVDA is de liberalisering een mislukking en is de overheid juist wel  aan zet.
PVDA wil de wet op sluiting van de kerncentrales uitvoeren, N-VA niet. Bert Wollants vindt de stelling dat de twijfels rond de sluiting van de centrales en de deals met Electrabel investeerders in nieuwe centrales hebben afgeschrikt,  overroepen.  Beide partijen zijn wel voor een hogere bijdrage van de afgeschreven atoomcentrales.

Prof. Gilbert Eggermont over Nucleaire Veiligheid en -Beleid

Professor Gilbert Eggermont van de VUB (en ex SCK) is specialist nucleaire veiligheid.   In het kader van het SEPIA project publiceerde hij samen met Jan Hugé vorige maand een duurzaamheidsanalyse van kernenergie. (Kopie rapport: HIER.)

“De complexiteit van het nucleair risico is te groot om het aan de politiek over te laten die vandaag zo beïnvloedbaar is en zo oppervlakkig te werk gaat. Dat kan alleen door een sterk Europa georganiseerd worden. “

Deel 1: over de veiligheid van de Belgische, Japanse  en Noordfranse reactoren. Daarna de historiek van het Belgisch nucleair beleid (van het Kongolees uranium over de bestelling van 7 centrales tot het Iraaks kernprogramma); en  de problematiek van de verspreiding van kernwapens.
Deel 2:  eerst tsoenami-, aardbevings- en besmettingsrisico’s. Dan over wat de overheid nu, na Foekoesjima, zou moeten doen; het tekort aan kritische experts en de steun van overheidsbedrijven voor de nucleaire lobbygroep “Nucleair Forum”.
Deel 3: kort over derde en vierde generatie reactoren.

Gilbert eggermont is ook mede-auteur van “Kernenergie (on)besproken”, een geschiedenis van het maatschappelijk debat over kernenergie in België (ACCO, 2007). Continue reading “Prof. Gilbert Eggermont over Nucleaire Veiligheid en -Beleid”

Kris Van Dijck (N-VA) over kernenergie en Electrabel

Terwijl we hem toch aan de lijn hadden vragen we de N-VA fractieleider naar de geschikte respons op de ramp in Foekoesjima: hij herhaalt Jan Jambons uitspraak dat N-VA de tijdelijke sluiting van oude kerncentrales voor veiligheidsinspecties door Duitsland “irrationeel en emotioneel” vindt.
Wel zegt hij dat er “moeten lessen getrokken worden uit wat er gebeurd is in Japan ,en veiligheid in het nucleaire primeert op alles “.
Maar wat dat precies betekent is niet duidelijk: op de vraag of er na de ramp in Japan met de “aardbeving-en tsoenami bestendige” centrale extra tests of checks nodig zijn om te verzekeren dat de Belgische kerncentrales wel degelijk veilig ontworpen zijn en opereren volgt geen concreet antwoord.
Van Dijck is wel duidelijk over de boete van 100.000€ per dag die CREG oplegt aan Electrabel, omdat de firma weigert de gegevens ter beschikking te stellen die zouden aantonen dat de monopolist 1,5 miljard € per jaar aan woekerwinst haalt uit de kerncentrales:”Er moet klaarheid geschept worden,  ik heb dus begrip voor de maatregel van CREG.”