Haïti – Bendes hebben rechtstreekse banden met mensen aan de macht

Meer dan een jaar geleden, op 7 juli 2021, werd de Haïtiaanse president Jovenel Moïse vermoord. Het ging al geruime tijd bergaf in Haïti, sinds de moord gaat het van kwaad naar erger. Het onderzoek op de moord op de president is inmiddels aan z’n vijfde onderzoeksrechter toe en gaat geen kant op. Sinds 7 juli 2022 stierven meer dan 300 mensen door bendegeweld in één wijk nabij de hoofdstad Port-au-Prince. Onophoudelijk bendegeweld tussen 24 april en 6 mei in een andere wijk kostte tenminste 191 mensen het leven.
Radio Centraal spreekt met Rosy Auguste Ducéna – programmaverantwoordelijke bij het Réseau National de Défense des Droits Humains (RNDDH) in Haïti. Ze publiceerden een rapport op 13 juli, waarin toen nog “maar” sprake was van 89 doden sinds 7 juli. We proberen te achterhalen wie er baat heeft bij deze maar ook andere slachtpartijen en – meer algemeen – het bendegeweld. Tussen 2018 en vandaag waren er een twintigtal slachtpartijen in arme wijken, daarbij zijn zo’n duizend doden bij gevallen vertelt Auguste.
Continue reading “Haïti – Bendes hebben rechtstreekse banden met mensen aan de macht” →

Podcast: Play in new window | Download

Voor en na de moord op de Haïtiaane president Moïse

Woensdag werd de Haïtiaanse president Moïse vermoord. Door onduidelijkheden rond de bepalingen in de grondwet zijn er twijfels over de opvolging waardoor er gepleit wordt voor het sturen van militairen en het zo snel mogelijk organiseren van verkiezingen.
Verkiezingen zullen niet volstaan om de structurele problemen van het land op te lossen, aldus Joris Willems: “In 1986 is dictator Jean Claude ‘Baby Doc’ Duvalier vertrokken. Sedertdien zijn er tal van verkiezingen geweest maar er is nooit gewerkt aan een langetermijn visie voor het land en haar economie met daarbij de ontwikkeling van een sociaal systeem.”
We bellen ook met journaliste Colette Lespinasse in Port-au-Prince. Ze heeft het over de vele vraagtekens bij de omstandigheden van de moord die wijzen richting staatsgreep. Interne medeplichtigheid was er, zoveel is duidelijk. Volgens sommigen zou Claude Joseph, de ontslagnemende eerste minister die nu alsnog – met goedkeuring van de VN – tijdelijk de functie van president waarneemt, eerder op de beklaagdenbank moeten zitten in plaats van het onderzoek in de richting van buitenlandse huurlingen te sturen. “Hoe komt het dat men niet eens weet hoeveel personeel van de presidentiële garde aan het werk waren, maar dat men al wel 28 buitenlanders kon opsporen die de moord zouden hebben gepleegd ?” Er wordt Continue reading “Voor en na de moord op de Haïtiaane president Moïse” →

Podcast: Play in new window | Download

Haiti na Matthew. Wat nu?

Orkaan Matthew trok door de Caraïben en trof vooral het zuidwesten van Haïti.

“Laten we hopen dat hulporganisaties lessen getrokken hebben na de aardbeving van 2010 en deze keer de Haïtianen zullen betrekken bij de heropbouw.”

Joris Willems doet verslag vanuit Port-Au-Prince:
“Transport is een groot probleem. Zo loopt er geen asfaltweg tot aan de zwaarst getroffen stad, Jérémie. Voor zover ik het zie, heeft de Haïtiaanse overheid haar werk gedaan in de zin dat ze de kustgemeenschappen heeft proberen verwittigen. Maar de sensibilisering bereikte waarschijnlijk niet iedereen, en bovendien waren er mensen die niet wilden vertrekken. Omdat ze bang waren dat er zou ingebroken worden tijdens hun afwezigheid, maar soms ook omdat ze rekenen op de goddelijke voorzienigheid.”
Ondertussen zijn er oproepen tot steun gelanceerd door hulporganisaties.
“Ik vrees ervoor dat de hulporganisaties mekaar weer voor de voeten gaan lopen en vergeten om Continue reading “Haiti na Matthew. Wat nu?” →

Europa en de geflopte Haïtiaanse verkiezingen

Drie vertegenwoordigers van het Haïtiaanse middenveld ontmoetten in Brussel vertegenwoordigers van de Europese instanties. De houding van zowel de Europese Commissie als parlementairen was “schokkerend” vertellen ze aan Radio Centraal.
Toelichtingen in de studio door Joris Willems, die een doctoraatsonderzoek doet aan de Ugent rond de rol van de internationale gemeenschap in de Haïtaanse verkiezingen.
In 2015 werden in Haïti eindelijk verkiezingen georganiseerd. Dat was niets te vroeg. Lokale verkiezingen moesten reeds in 2011 georganiseerd worden, maar voormalig president Michel Martelly verkoos om per presidentieel decreet de burgemeesters te vervangen. Begin 2013 en begin 2015 moest telkens één derde van de Senaat vervangen zijn geweest na verkiezingen, maar ook die werden nooit georganiseerd. Ook begin 2015 moest het parlement vervangen worden door nieuwe verkozenen. Het gevolg was dat het land ontdaan was van parlement, van verkozen burgemeesters en twee derde van de senaat. De enige verkozenen die op nationaal niveau bleven opereren was een derde van de senaat en voormalig president Martelly.
Als de verkiezingen eindelijk georganiseerd werden in augustus en oktober 2015 waren die besmet door geweld, intimidatie en ernstige onregelmatigheden. Het Haïtiaanse middenveld, politieke partijen en zowat alle sectoren uit de maatschappij eisten een verificatie en spraken over een electorale staatsgreep door president Martelly. Continue reading “Europa en de geflopte Haïtiaanse verkiezingen” →

Verkiezingen Haïti: de nieuwe kleren van de EU

De tweede ronde van de Haïtiaanse presidentsverkiezingen die moest doorgaan op 24 januari is ‘wegens veiligheidsredenen’ uitgesteld.
Dit had het sluitstuk moeten worden van de heropstart van het democratisch proces dat president Martelly vier jaar lang had tegengehouden.
Ondertussen is iedereen het erover eens dat de verkiezingen in het slop zitten, behalve de regering en haar internationale donoren van de EU en de VSA. Die weigeren te erkennen dat het democratisch process in Haïti er naakt bij loopt.
Verslag door Joris Willems vanuit Port-au-Prince.
De parlementaire stembusgang in augustus werd geplaagd door geweld en andere onregelmatigheden. Op 25 oktober verliep de tweede ronde van de parlementsverkiezingen rustiger maar al vlug was er sprake van grootschalige fraude. De internationale donoren (EU, VSA, Brazilië…) zien niet echt een probleem maar het wordt van langs om moeilijker om dat staande te houden. Ook internationale pers (NYT) begint te melden dat de zaak ontspoord is .
Joris Willems is geäccredditeerd waarnemer van de NGO ‘Justice et Paix‘ en ging zelf met een kam door de verslagen (procès verbaux, PVs) van 76 stembureau’s. Vertegenwoordigers van de Europese Unie hadden diezelfde verslagen ook doorgenomen en vonden in 3 gevallen sporen van fraude. Voor Joris Willems moesten dat er 25 geweest zijn en was voor 24 andere PVs een bijkomende verificatie nodig om tot een definitief oordeel te komen. “De EU observatoren keurden zelfs gevallen goed waar de kieslijst gewoon ontbrak, en die is toch wel cruciaal”
De tweede ronde van de presidentsverkiezingen zijn nu dus uitgesteld en een nieuwe datum werd nog niet vastgelegd.
Joris Willems: “Maar op 7 februari loopt het mandaat van president Martelly en het land stevent nu dus af op een transitieperiode met veel onduidelijkheid. Het wordt een moeilijk scenario want deze toestand is niet voorzien in de grondwet.
Er is een ongeziene concensus binnen de Haïtiaanse samenleving tegen het verloop van de eerste ronde van de presidentsverkiezingen afgelopen oktober, dus er is eigenlijk weinig andere keus dan ze over te doen. Bovendien waren de wetgevende verkiezingen (voor de senaat) ook problematisch, wat het vinden van een oplossing bemoeilijkt.”
“De internationale gemeenschap heeft deze crisis mee veroorzaakt door veel te permissief te zijn voor de kiesfraude. Ik vermoed -en hoop- dat de verkiezingen zullen geanuleerd worden maar dat betekent wel een enorm gezichtsverlies voor de EU en de Vereniging van Amerikaanse staten (waarin vooral VSA en Brazilië de hoofdrol spelen, nvdr). Het zou verstandig zijn moesten zij zich wat meer op de achtergrond houden.”

Haïti verkiezingen : « geplande fraude » of « goed georganiseerd » ?

25 oktober ging de tweede ronde door van de Haitiaanse verkiezingen. Eindelijk, na 4 jaar uitstel.
Minder geweld deze keer dan tijdens de eerste ronde in augustus maar de klachten over fraude zijn des te groter. Jovenel Moïse, protégé van huidig president Martelli werd al tot overwinnaar uitgeroepen maar het protest neemt toe. Laatste aflevering van het drieluik gaat waarschijnlijk door op 27 december
Oud Radio Centraal hoofdredacteur Joris Willems is even terug uit Port-au-Prince waar hij als waarnemer bij de verkiezingen was.
In 2015 worden in Haïti voor het eerst sinds het aantreden van president Michel Martelly verkiezingen georganiseerd. De verkiezingen zijn zo lang uitgesteld dat in het land vandaag nog slechts elf van de oorspronkelijke verkozenen zetelen : tien Senatoren en een president. Sinds 2012 stelde Martelly per presidentieel decreet zelf vervangers aan voor de verkozen burgemeesters, sinds januari 2015 regeert hij per decreet. Drie verkiezingsrondes dit jaar moeten het quasi voltallige politieke landschap vernieuwen : president, tweederde van de Senaat, het parlement, burgemeesters en lokale besturen.

“Het was zonder twijfel beter dan in augustus, maar dat wil niet zeggen dat het goed was”

De eerste ronde voor parlement en senaat op 9 augustus ging gepaard met veel geweld en openlijke intimidatie, slechts 81 % van de uitslagen per kiesbureau kwamen aan in het centrale telbureau, de participatie lag volgens de offiële cijfers op 18 %. De tweede ronde die op 25 oktober gecombineerd werd met de eerste ronde van presidents- en burgemeesterverkiezingen verliep weliswaar met veel minder geweld, maar er werd volgens de meeste observatoren op grote schaal gefraudeerd.
Haïtiaanse mensenrechtenorganisaties erkennen enerzijds dat bij de verkiezing van 25 oktober minder geweld was en dat de stembusgang in het algemeen beter verliep dan op 9 augustus. « Het was zonder twijfel beter dan in augustus, maar dat wil niet zeggen dat het goed was, » Joris Willems die voor de Haïtiaanse mensenrechtenorganisatie CE Justice et Paix observeerde. « Het grootste probleem blijven de politieke mandatarissen die niet op de kieslijsten staan ingeschreven. Velen hebben dan ook verschillende keren kunnen stemmen, en daarop achteraf een controle uitvoeren is met de huidige regelgeving vaak onmogelijk. »
De coalitie rond de Réseau National de Défense des Droits Humains (RNDDH ) titelt haar rapport « une vast opération de fraude électorale plannifié ». De verbeteringen ten opzichte van 9 augustus waren voor RNDDH onvoldoende om het proces comform te maken met Continue reading “Haïti verkiezingen : « geplande fraude » of « goed georganiseerd » ?” →

Eerste ronde verkiezingen Haïti slag in het water

Op 9 augustus ging de eerste in een reeks van drie verkiezingen door in Haïti. Het democratisch proces lag vier jaar stil nadat president Martelly aan de macht kwam. In die periode verving Martelly zo goed als alle lokale bestuurders door aanhangers en liep het parlement leeg.
De Europese Unie en de Organisatie van Amerikaanse Staten die het regime van Martelly steunen, stelden onregelmatigheden vast op 9 augustus, maar besloten dat die het uiteindelijk resultaat niet beïnvloedden.
Joris Willems was ook ter plaatse als waarnemer en komt tot andere conclusies. In de vier stembureau’s die hij bezocht, verliep de kiesgang in dusdanige chaos dat de uitslag geannuleerd werd. Ook andere lokale observatoren en mensenrechtenorganisaties die in de rest van het land actief waren vinden dat de internationale bondgenoten veel te mals zijn voor het Martelly-regime.
De Haïtiaanse kiescommissie zelf bevestigt met het officieel deelnamecijfer van 18% impliciet dat de verkiezingen een slag in het water waren. Bovendien hebben andere observatoren het over een deelname van slechts 5%.
Ondanks het slecht rapport ligt het regime van Martelly goed bij het Westen omdat het de westerse investeerders wel van dienst is. Zo slecht als Martelly is in het op poten zetten van het democratisch proces blijkt hij wél efficiënt te zijn in het helpen tot uitvoering brengen van grote buitenlandse investeringsprojecten, zoals de exploitatie van goudaders en een enorm toeristisch project.

Duizenden deportaties na 'denationalisering' door Dominikaanse Republiek

De Dominikaanse Republiek, die samen met Haïti het eiland Hispaniola vormt, is begonnen met het uitwijzen van duizenden ‘illegaal’ in het land verblijvende Haïtianen.
In 2013 besliste het Dominikaans grondwettelijk hof om retroactief de nationaliteit van tienduizenden mensen af te nemen, de meesten van Haïtiaanse komaf.
Iedereen die geboren wordt in het land krijgt de Dominikaanse nationaliteit. De beslissing van het Grondwettelijk Hof beperkt dit nu door te stellen dat iedere Dominikaan geboren na de grondswetherziening van 1929(!) wiens ouders op het moment van geboorte niet legaal in het land verbleven de nationaliteit moeten ontnomen worden. Dit betekent dat 200.000 mensen de Dominikaanse nationaliteit kunnen verliezen. Velen van hen hebben echter geen andere nationaliteit. De regering liet daarna een wet stemmen die een regularisatie zou moeten regelen maar (volgens onder andere Human Rights Watch,) nog altijd op arbitraire wijze mensen hun nationaliteit ontzegt.
De uitzetttingen zijn in juni begonnen en duizenden zijn al de grens met buurland Haïti overgezet. We bellen Joris Willems die in de Haïtiaanse hoofstad Port-Au-Prince zit.
Volgens hem gaat het niet louter over een wettelijk complicatie maar is er in de Dominikaanse Republiek een probleem met racisme. In februari werd nog een zwarte schoenpoetser na een racistisch betoging publiek gelyncht.
Voor de Haïtiaanse overheid is het geen prioriteit. “Er zijn overlegmomenten geweest maar de Dominikaanse overheid bleek krachtiger dan de Haïtiaanse die de denationalisering van de Dominikanen aanvaard heeft. Wat de relaties met de Dominikaanse Republiek betreft is de Haïtiaanse regering vooral bezig met handel. De trafiek van handel in eieren en salami is blijkbaar prioritair.”
Links:
– Beslissing Dominikaans Grondwettelijk Hof
– rapport Human Rights Watch

Spanningen, Middenveld en Arbeidsrechten in Haïti

De spanning stijgt in Haïti. Het machtsmisbruik van de door Europa gesteunde president Michel Martelli roept van langs om meer tegenstand op. Vorige week vroeg Martelli dan aan zijn eerste minister om ontslag te nemen.
Joris Willems schets de toestand momenteel in het land. Naar aanleiding van de algemene staking in Belgie vragen we hem ook hoe het zit met werknemersrechten en vakbonden in Haïti.
“Er bestaan vakbonden. Zo zijn er die eerder de belangen van de patroons verdedigen dan die van de . Het arbeidsrecht wordt totaal met de voeten getreden. Mensen die mededen aan betogingen voor het minimumloon voor het minimumloon eind 2013 hebben achteraf hun job verloren. Een paar weken nadat een tekstielsyndicaat werd opgericht werden de leden ontslagen.”
Frans Geerts van de studiedienst van de LBC is nog in de studio aanwezig.

Baby Doc is dood! Leve het Duvalierisme!

Vorige week overleed de voormalige Haïtiaanse dictator Jean-Claude Duvalier a.k.a. Baby Doc onverwachts. Hij volgde in 1971 zijn vader op en werd na een volksopstand in 1986 van de macht en uit het land verdreven.

De Duvaliers mogen dan wel al lang van de macht verwijderd zijn, de elite die de dictators steunde zit er nog altijd en houdt het systeem in stand, met stilzwijgende of zelfs actieve goedkeuring van de ‘internationale gemeenschap’.

Achtergrond door Joris Willems vanuit Port Au Prince.
Continue reading “Baby Doc is dood! Leve het Duvalierisme!” →