Doel: update en film- en discussie-avond

Als u alles over het Doel-dossier wil weten en daar graag een Doelse Dwarskop bij drinkt, kunt u maandagavond 6 april naar Klappei komen waar om 19u30 De Engel van Doel vertoond wordt, gevolgd door een discussie over het samengaan van polder en haven. Bij wijze van opwarming kwam Denis Malcorps, één van de nog steeds zowat twintig bewoners van Doel en actief bij Doel2020, een stand van zaken brengen in onze studio.
Even recapituleren. Doel2020 stapte een paar jaar geleden naar de Raad van State met 18 bezwaren tegen het GRUP voor het Saeftingedok, dat dwars over het dorp heen gepland is. In december 2013 schorste de Raad van State dat GRUP gedeeltelijk. In april 2014 keurde de Vlaamse regering een decreetswijziging goed die het mogelijk maakt een geschorst GRUP, terwijl het nog bij de Raad van State in verdere behandeling is, in te trekken en gewijzigd terug op te maken. Dat gewijzigd GRUP werd in oktober voorgesteld. Er was daarin rekening gehouden met slechts één van de 18 hogervermelde bezwaren, i.v.m. de fasering voor het aanleggen van compenserende natuurgebieden. Met de overige 17 bezwaren stapte Doel2020 begin dit jaar opnieuw naar de Raad van State. Eén gegrond bezwaar volstaat om het GRUP opnieuw te laten schorsen.
Verder is Doel2020 ook naar het Grondwettelijk Hof gestapt om klacht neer te leggen tegen de decreetswijziging, weer een stap waarmee de overheid het altijd maar moeilijker maakt voor wakkere burgers om beslissingen van de overheid aan te vechten.
In het geval van Doel werd er al eens eerder een rare bocht gemaakt: het nooddecreet. De werken aan het Deurganckdok waren toen stilgelegd vanwege de vogeltjes. Vogeltjes? Wel: in de jaren zeventig begon men bij Antwerpen ambitieus poldergrond op te spuiten om de haven geweldig uit te breiden. Toen de verwachte economische groei uitbleef, ontdekten bepaalde zeldzame vogelsoorten deze heerlijk rustige lege zandvlaktes (Googel: grutto, tureluur, scholekster). Heel dat gebied, plus nog wat polderland omheen Doel, is toen aangeduid als vogelrichtlijngebied. Daarrond bestaat Europese wetgeving, waarop o.a. de BBL zich beriep om de werken aan het Deurganckdok te laten stilleggen. Omdat daardoor grote kosten dreigden in de vorm van schadeclaims voor de aannemers e.d., kwam de overheid met dat nooddecreet.
Meteen daarop sloot het havenbedrijf een overeenkomst met Natuurpunt, om eenzelfde vogelscenario in de toekomst te voorkomen. Er werden diverse braakliggende terreinen als natuurgebied ingericht. Die natuurcompensatie-stukjes wil men nu dan overhevelen naar het noorden van de polder, met tureluurs en al. De mensen die in die polders wonen en werken, moeten dan wel weg (geen beschermde diersoort). Ook andere diersoorten zullen moeten verhuizen, want het idee is dat het hele gebied moerasland wordt.
Omwille van die drassige aanleg, waarbij maar één toegangsweg tot de kerncentrale bewaard blijft, stapten ook de het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (een overheidsagentschap, nota bene) en Electrabel naar de Raad van State. Dit natuurgebied zou namelijk overstromingsgebied worden, en de kans op overstroming is door het uitdiepen van de Schelde groter geworden. Die ene toegangsweg zou dan afgesneden kunnen worden.
Alles hangt nu af van het oordeel van de Raad van State over het aangepaste GRUP. De uitspraak wordt dit jaar ergens verwacht. Worden de bezwaren niet ontvankelijk geacht, dan dient Doel tegen 2017 helemaal weg te zijn. Anders heeft het dorp weer een paar jaar respijt om hun eigen alternatief te promoten: géén Saeftingedok, en de aanleg van een agrarisch natuurgebied, waar landbouw en natuurbeheer samen gaan.
Na deze gerechtelijke stand van zaken hadden we het nog even over het absurde fenomeen dat welhaast ieder weekend massa’s mensen naar Doel afzakken, niet in de hoop een tureluur te spotten, maar er vanuit gaand dat het een spookdorp is waar men lustig zijn gangen mag gaan: rondracen met auto’s / motors, huizen binnenbreken … Dit zijn vaak georganiseerde, maar duidelijk niet aangevraagde evenementen. De politie van Beveren treedt daar blijkbaar gewoon niet tegen op. De Doelenaars richtten een dorpswacht op, die op één zondag b.v. 1300 mensen tegenhield.
Foto: Actie van De Derde Generatie bij publieksbezoeken Deurganckdoksluis op 7 en 8 maart

Bewoonde huizen slopen wegens niet bewoond??

De Derde Generatie is een vereniging van jongeren die zich inzetten voor het behoud van de polderstreek waarin Doel ligt, en die volgens de huidige plannen volledig havengebied zou worden. In afwachting van de goedkeuring en eventuele uitvoering van deze plannen zijn al heel wat woningen in het gebied onteigend of opgekocht door de Maatschappij Linkerscheldeoever. MSLO wil immers liefst dat alles zo open mogelijk blijft, om mogelijke investeerders van het groeipotentieel van de Antwerpse haven te overtuigen. Uitbreidingsplannen maken een betere indruk dan ‘inbreiding’, het aanbieden van de honderden hectares in het bestaande havengebied die er ongebruikt bij liggen.
Al in de jaren zeventig werden huizen onteigend voor plannen die nooit verwezenlijkt werden. Vijf zo’n huisjes zijn drie jaar geleden ‘proper gekraakt’ door De Derde Generatie, niet omdat deze jongelui de centen niet hebben om betaald te wonen (ze zijn vragende partij voor een huurovereenkomst), maar om de aandacht te vestigen op het potentieel van de vele nutteloos leegstaande huizen in dit gebied, en om verkrotting te voorkomen. Ze knapten de huisjes op, zijn er gedomicilieerd, en betalen water, elektriciteit en een brandverzekering. Eén van de bewoners, Brian Waterschoot, was te gast in onze studio.
Zo’n maand geleden vroeg MSLO een sloopvergunning aan voor deze vijf huisjes, met als motivatie dat ze niet bewoond, functieloos, onveilig, onbewoonbaar, verkrot, en door talloos ongedierte geplaagd zouden zijn. Alhoewel dat overduidelijk niét het geval is, bestaat blijkbaar vreemd genoeg toch de kans dat de sloopvergunning verleend wordt.
Veel hangt af van een positief dan wel negatief advies van de gemeente Beveren. Uit het Bevers bestuursakkoord: “Het college wenst dat het gebied De Putten niet nodeloos wordt ingenomen en in elk geval zolang als mogelijk wordt ontzien”, en ook: “… het college voorstander is van het verder bewoonbaar houden van de woningen in het gebied die eigendom zijn van de MLSO.” Toch is het bang afwachten voor De Derde Generatie. Ze verzamelden zo’n 700 bezwaarschriften om aan te tonen dat de bevolking het met hen eens is.
De beslissing van de gemeente Beveren kan nog enkele weken op zich laten wachten.

Voorwaarts!? Doel2020

In de studio: Denis Malcorps, bewoner van Doel, en lid van de actiegroep Doel2020; en Brian Waterschoot van De Derde Generatie, een jongerenactiegroep in dat deel van de polder dat volgens de huidige plannen zou moeten verdwijnen. Het gaat in totaal, leren we meteen al, om zo’n 1.500 ha.
Een stukje voorgeschiedenis. Nadat in 1978 de ambitieuze ideeën voor havenuitbreiding door de economische recessie waren ingeperkt, waarbij Doel tot woongebied werd verklaard, kwam het voortbestaan van Doel midden jaren negentig toch weer in het gedrang door de aanleg van het Deurganckdok, waarnaast een dorp niet geacht werd leefbaar te zijn.
Veel Doelenaars gaven het op, en gingen voor een zo hoog mogelijke vergoeding bij verhuis. In 1998 groepeerde Doel2020 diegenen die toch wilden doorzetten, maar het dorp liep snel leeg toen de overheid vanaf 2000 een ‘sociaal bemiddelaar’ aanstelde die iedereen aanmoedigde om nú te verkopen.
Doel2020 ging de juridische strijd aan. Zowel de bouwvergunning voor het Deurganckdok als het voorgestelde nieuwe gewestplan werden door de Raad van State teniet gedaan. Eind 2001 maakte de overheid een opmerkelijke en niet erg democratisch ruikende bocht om met geen gewestplan rekening te hoeven houden, het Nooddecreet of Validatiedecreet.
Overigens is er intussen een afscheiding tussen Doel en het Deurganckdok, en lukt het best zo. Het gigantische Doeldok, begin jaren tachtig specifiek voor de petrochemische industrie ingericht en quasi nooit gebruikt, werd (en wordt nog steeds) gedempt met slib uit dit onhandig in de afzet-gevoelige buitenbocht van de Schelde gelegen Deurganckdok, een baggergrap van zo’n 12 miljoen euro per jaar.
Het gewestplan van 1978 is nog steeds van kracht, dus is Doel woongebied, en daar mogen huizen enkel afgebroken worden als ze gevaarlijk verkrot zijn. De beheerder van de opgekochte huizen, de Maatschappij Linkerscheldeoever, zou de woningen goed moeten beheren, maar wil het gebied zo snel mogenlijk ‘havenklaar maken’ en laat de woningen daarom bewust – en vreemd genoeg straffeloos – verkrotten.
Veel in de haven werkzame lui wilden graag een leeg huis in Doel betrekken, al was het maar voorlopig. Omdat hun officiële aanvragen niets opleverden, gingen zij op den duur zo’n huizen kraken, heel keurig overigens, en zelf opknappen. Dat gaf Doel de naam vol kraakbare woningen te staan. Politiek vluchtelingen werden aan de rand van het dorp gedumpt met de instructie zich maar een huis uit te kiezen, en helaas kwamen er ook lui met minder goede bedoelingen afzakken, om b.v. ergens een keuken uit te slopen, of om voor de lol vandalisme te plegen. Intussen is er een burgerwacht, en dat helpt. Ook werd de bewoning geregulariseerd, met voorwaarden als het hebben van een job. Zo moesten veel krakers Doel weer verlaten.
Vorig jaar dan werd het GRUP zeehavengebied Antwerpen goedgekeurd, met het Saeftinghedok, pal over Doel heen. Ook dat GRUP is op vraag van Doel2020 op basis van dossierfouten geschorst door de Raad van State. Opnieuw kwam er een juridische bocht, te ingewikkeld om helemaal uit te schrijven (luister naar de audio), zodat dit kostelijke overheidsplan toch opnieuw goedgekeurd kon worden. Tussen de soep en de patatten, door de regering van lopende zaken nog wel.
Intussen telt Doel nog zo’n dertig inwoners. In de bedreigde gehuchten en polders wonen en werken nog eens zo’n drie- à vierhonderd mensen. Zij houden de sfeer erin met de jaarlijkse Doelse feesten, vorig en dit jaar extra feestelijk vanwege 400 jaar Doel en de 40ste Scheldewijding en het deze zomer gelanceerde eigen bier, de Doelse Dwarskop. Ook door het jaar komen nog steeds wandelaars en oprechte toeristen een kijkje nemen bij de ‘parel aan de Schelde’, en de kerk dient vanwege een schitterende akoestiek soms als professionele opnamestudio.
Het verhaal in een filmpje

Voorwaarts!? = uw tweewekelijkse dosis maatschappelijk engagement, zondag 17u
Alle Voorwaarts-uitzendingen op een rijtje

Podcast: Play in new window | Download

GRUP Havenuitbreiding gedeeltelijk geschorst – Van Peel suggereert nooddecreet

Igor Rogiers, advocaat van een aantal inwoners van Doel legt uit: “De Raad van State Oordeelde dat de milieueffecten van de havenuitbreiding op verkeerde wijze waren onderzocht en dat er onvoldoende garanties waren dat de vernielde natuurgebieden op een correcte manier zouden compenseerd worden. De Vlaamse overheid zei gezegd dat er 400 hectaren natuurgebied zou worden aangelegd om de 130 hectaren vernietigde natuur te compenseren. Er was echter geen garantie dat die compensatie er zou komen, dus ging de Raad van State niet akkoord.”
“Verder constateerde de Raad van State dat de klagers ernstig nadeel zouden ondervinden van een deel van het GRUP, maar niet van het volledig plan.” Zo geldt de schorsing niet voor Ouden DOel en Rapenburg, maar de kans is klein dat daar binnenkort werken beginnen. Rogiers: “De Vlaamse overheid moet wel eerst eigenaar worden en wie zich verzet tegen een onteigening zal zich waarschijnlijk kunnen beroepen op het arrest van de Raad van State aangezien voor hen de logica geldt die voor de klagers van toepassing was op de andere zones.”
Ondertussen riep havenschepen Marc Van Peel (CD&V) de Vlaamse regering al op om ‘de gepaste oplossingen te vinden’, waarmee hij insinueert dat de regering een nooddecreet/wet moet uit haar hoed toveren om het arrest van de Raad van State te omzeilen.
Rogiers: “In 2001 werd een door academische kringen verworpen wet gestemd om het Deurganckdok toch te kunnen aanleggen. Er was min of meer een consensus dat dit éénmalig zou zijn. Nu stellen we echter vast dat Vlaanderen iedere keer zij ongelijk krijgt afkomt met nooddecreten. De Vlaamse regering vaardigt veel regels uit maar slaagt er niet in om ze na te leven. ”

Negatief advies voor GRUP linkeroever

De Vlaamse regering wil havenzone maken van de gemeente Doel en de omliggende gebieden. Vooraleer het zover is moet het gebied, dat nu als woonzone ingekleurd staat op de plannen, omgezet worden naar havengebied. Voor de derde keer lukt dit niet. De auditeur van de Raad van State geeft een negatief advies voor de bestemmingswijziging in het GRUP omdat de Vlaamse overheid de Europese milieurichtlijnen niet goed zou naleven.
Igor Rogiers, advocaat van een aantal inwoners van Doel legt uit: “Er is geen enkele garantie dat de compensaties (voor het vernielen van natuurgebied) ook zullen gerealiseerd worden. Zo is men nog geen eigenaar van de gronden die moeten dienen om de verloren natuurgebieden te compenseren. De natuurgebieden waarover het gaat zijn daarentegen wél al eigendom van de overheid en die kunnen dus nu wél al vernietigd worden.”
“Voor het Deurganckdok heeft men destijds een nooddecreet (decreet = wet op Vlaams niveau, nvdr) gestemd om het dok, ondanks de schorsing door de Raad van State, toch te kunnen aanleggen. Er gaan nu weer stemmen op om ook voor dit dossier weer een nooddecreet te laten stemmen. Ik hoop dat dat niet gebeurt, want juridisch is zo’n nooddecreet een verschrikkelijk ding dat alleen echt in nood zou mogen gebruikt worden, maar het begrip ‘nood’ heeft de laatste 10 jaar een flinke knauw gekregen.”

Havenuitbreiding linkeroever: veiligstellen toekomst haven of visielose landroof ?

Op 15 maart kondigde de Vlaamse deelregering aan dat ze de uitbreidingsplannen voor de Antwerpse haven op linkeroever heeft goedgekeurd.
Het gaat over de grootste uitbreiding in decennia waarbij 1000 hectare industriezone zou bijkomen. Dat is een gebied ongeveer even groot als intra-muros Antwerpen (het gebied binnen de singel). Is dit het project dat de toekomst van de Antwerpse haven zal veiligstellen of gaat het om een visieloze landroof?
Alhoewel het bericht van 15 maart een gezamenlijk communiqué was van 4 vlaamse ministers vonden we binnen de regering zelf niemand bereid om het project toe te lichten. We vernamen verder uit goede bron dat de regering zeer selectief is in de media waarmee ze spreekt. Waarom doet de regering uitschijnen dat ze niet overtuigd is van haar project?
Stijn De Roo van de Boerenbond, Doel-bewoner Denis Malcorps, Antwerps Havenbedrijf woordvoerder Kurt Tuerlincks, Katoennatie-baas Fernand Huts, en bestuurster Kathleen Van Brempt (SP.a) wilden echter wél een woordje kwijt over de plannen.
Continue reading “Havenuitbreiding linkeroever: veiligstellen toekomst haven of visielose landroof ?” →

Stad scheldt terminaluitbaters 52miljoen € boetes kwijt

Rond één april liet het Antwerps Havenbedrijf weten dat 15 miljoen € aan boetes zouden uitgedeeld worden aan twee containerterminal uitbaters. Die komen hun contractuele verplichtingen om bepaalde volumes containertrafiek naar Antwerpen te brengen al jaren niet na. Al snel bleek echter dat`de concessionarissen eigenlijk een kado van 52 miljoen € kregen, want er stond 67 miljoen € aan boetes uit .
Een kado van 52 miljoen € van de stad, want die is eigenaar van het Antwerps Havenbedrijf.
We hadden Kurt Tuerlinckx van het Havenbedrijf aan de lijn naar aanleiding van de uitbreidingsplannen in het waasland aan de linker scheldoever (zie GRUP bijdrage) en vroegen hem ook waarom die kwijtschelking nodig was. De haven van Rotterdam scheldt blijkbaar geen boetes kwijt. Hij laat uitschijnen dat, in tegenstelling tot wat de Rotterdams havenbaas Smits zegt, ook Rotterdam haar boetes niet int.
Over de stelling van Fernand Huts dat de leiding van de haven al 10 jaar lang arbitrair boetes niet int en de Raad van Bestuur daar niet van op de hoogte stelde wil Tuerlinckx geen verder commentaar geven, behalve dan dat de Raad van Bestuur de kwijtscheldingen nu goedkeurd heeft.
Fernand Huts van Katoennatie is niet onder de indruk van de argumenten van het Havenbestuur en hij ziet in het boetedossier en in de uitbreidingsplannen in het Waasland een compleet gebrek aan visie van het Antwerps Havenbestuur: ” Men zit vast in zijn eigen arrogantie en grootheidswaanzijn en men heeft niet meer de eerlijkheid om toe te geven dat men zich vergist heeft. ”
Hij stelt dat havenschepen Marc Van Peel van CD&V zijn N-VA coalitiepartner in het Antwerps stadsbestuur voor de keuze gesteld heeft: het beleid van het havenbestuur indekken en de 52 miljoen € kwijtschelding goedkeuren, of de Antwerpse coalitie opblazen.
Continue reading “Stad scheldt terminaluitbaters 52miljoen € boetes kwijt” →

Havenuitbreidingsplannen en nucleaire veiligheid

De Vlaamse deelregering heeft grootse plannen voor de Antwerpse haven op linkeroever maar het FANC, de federale nucleaire veiligheidsregulator stelt hier vragen bij. De plannen van de overheid voorzien slechts één toegangsweg tot de nucleaire site. Bovendien wordt de veiligheidsperimeter van 1800 meter rond de kerncentrale onder de mat geschoven. “Die perimeter is vastgesteld op basis van internationale ervaring ” zegt Karina De Beule van het FANC. “Het is niet zo dat iedere industriële activiteit binnen die limiet uit den boze is”, zegt de Beule, “maar de Vlaamse regering voorziet in haar plannen geen inspraak voor de regulator. Verder wordt de perimeter alleen in de kleine letterjes vermeld en is ze verwijderd van de plannen. ”
De Vlaamse regering zal eind dit jaar beslissen wat ze doet met de ontvangen bemerkingen, maar in principe kan ze haar gang gaan en moet ze geen rekening houden met de opmerkingen van de nucleaire regulator.

Verdere plannen voor afbraak Doel, maar waar blijft de kosten-baten analyse?

De Vlaamse deelregering heeft ambiteuze plannen op linkeroever: In het niet officieel werkdocument (kopie HIER) wordt voorzien om 1600 hectare havengebied te creeren. Daarbij zou het dorp Doel mogelijks een bouwput voor de Oosterweeltunnels worden.
Deelpremier Kris Peeters baggatellisseert het belang het document als zou het maar één van de onderzochte pistes zijn. Filip Watteeuw van Groen! interpelleerde de deelpremier over de zaak. Watteeuw hekelt de achterkamerpolitiek en sluipende besluitvorming van Peeters: “Eerst wordt er geen informatie gegeven onder het mom dat het er nog niets vast ligt, en dan worden we opeens geconfronteerd met een formele beslissing.”

Destijds keurde de Vlaamse regering (inclusief Agalev) een plan goed dat stelde dat Doel mocht verdwijnen op voorwaarde dat de economische noodzaak van de bouw van het Saeftinghedok op de plaats van het dorp aangetoond kan worden.
In het najaar wil de regering in een aangepast plan ruimtelijke ordening Doel van woongebied naar havengebied laten omzetten, een belangrijke verdere stap naar de definitieve afbraak van Doel.
“Ik verwijs hierbij naar het Vlaams regeerakkoord, onze bijbel” aldus Peeters op 22 juni in het Vlaams parlement. Hij wijst erop dat “op pagina 44 te lezen staat dat het gebied Saeftinghe (Doel, nvdr) wordt ingericht als havengebied.”
Over de kosten-batenanalyse die 2 zinnen verder op pagina 44 van de Bijbel van Peeters als randvoorwaarde vermeld wordt zwijgt de deelpremier zedig.
(In een ander dossier zijn de randvoorwaarden voor de man echter nog altijd conditio sinae qua non.)

Overheid moet 750.000€ betalen voor afbraak woningen Doel

De beslagrechter heeft de Vlaamse overheid tot het betalen van een forse dwangsom veroordeeld nadat de Maatschappij LInker Scheldeoever nogmaals een aantal huizen liet afbreken. De Maatschappij Linker Scheldeoever is een politiek bemand overheidsbedrijf onder controle van de Vlaamse Regering dat eigenaar is van de huizen die van de bewoners werden opgekocht. Ze moet de huizen als een goede huisvader beheren. In de praktijk worden de opgekochte huizen opzettelijk verwaarloosd zodat na verloop van tijd kan overgegaan worden tot sloop, zegt Frie Lauwers die nog in Doel woont.
Voor de eerste keer heeft de rechter dit overheidsbeleid nu bestraft met een effectieve geldstraf.
Voor zover er nog iets te stelen valt gaan de diefstal en het vandalisme in Doel ondertussen door. De verantwoordelijke burgemeester van Beveren, Marc Van de Vijver, weigert in te grijpen maar installeert ondertussen wel bewakings camera’s op zijn eigen marktplein, zegt Frie Lauwers. Politiek is CD&V Deelpremier Peeters voor haar de eerste hoofdverantwoordelijke voor de vernieling van Doel, maar ook SP-a, N-VA en het Blok gaan niet vrijuit .
Zie ook bericht Doel 2020.