Op 30 januari stemden 25 van de 27 EU regeringsleiders in met het Budgettair Pakt oftewel “Fiscal Compact”. Het pakt is een document dat in detail budgettaire discipline probeert te verankeren. De noodzaak aan budgettaire discipline werd duidelijk nadat Duitsland en Frankrijk de budgettaire convergentie criteria in 2003 aan hun laars lapten. Ze verhinderden dat de EU hen sanctioneerde, waarna de controle op de convergentiecriteria verwaterde en 5 jaar later het Grieks lijk uit de kas viel.
SP.a europarlementslid Said El Khadraoui is zeer kritisch voor het Pakt en legt uit.
Maar het zijn onze nationale en regionale parlementen die het zullen goedkeuren of tegenhouden.
Link: Kopie Budgettair Pakt (8 bladz)
Het pakt bevat niet alleen het verbod om meer dan 0.5% tekort te boeken op de begroting, maar het bepaalt bijvoorbeeld ook (Artikel 4) hoe snel landen met een staatsschuld groter dan 60% van het bruto binnenlands produkt die schuld moeten afbouwen. Belgie zou zijn schuld met 2% per jaar moeten doen zakken, een verplichting die in goede tijden haalbaar moet zijn maar in jaren van economische stagnatie tot ongezien strenge maatregels zal leiden (lees waarschijnlijk de afbraak van het systeem van herverdeling dat we kennen via bijvoorbeeld sociale zekerheid en onderwijs).
En terwijl de ondertekenaars belangrijke hefboven voor een eigen beleid verliezen, mogen ze volgens Artikel 8 van het pakt wel een expansief budgettair beleid van andere landen aanklagen bij het Europees hof.
Verder stelt Artikel 7 dat ingeval van “excessieve tekorten” de aanbevelingen van de commissie moeten gevolgd worden. Voor Belgie zou dit konkreet bijvoorbeeld de uitholling van het indexmechanisme betekenen.
Het pakt laat dus amper ruimte voor het voeren van een Keynesisaans beleid om de economie te stimuleren. Het pakket van 82 miljard voor economische groei dat Commisie voorzitter Barroso ter compensatie voor het budgettair dogmatisme voorstelt lijkt eerder een mistgordijn aangezien het niet om nieuwe investeringen gaat maar om centen die weggenomen/herverdeeld worden uit het bestaand budget voor de regio’s.
EU parlementslid voor SP.a Said El Khadraoui vindt dat het pakt niet de oorzaken van het probleem aanpakt, aangezien de huidige deficieten vooral een gevolg zijn de bankencrisis en de economische neergang die de bankencrisis met zich meebracht.
Met het pakt worden nog altijd geen nieuwe spelregels opgelegd aan de financiele sector, en de renteverschillen voor de verschillende landen blijven voor El Khadraoui onaanvaardbaar groot. Hij pleit, zoals Guy Verhofstadt, voor het invoeren van Europobligaties die voor een lagere intrestlast zullen zorgen voor de landen die niet de hoogste kredietrating hebben.
Het pakt, aldus El Khadraoui, verwacht alle heil van besparen en saneren. Er is volgens hem ook nood aan een investeringsstrategie. Die Kenesiaanse politiek wil hij, ondanks het Pakt, realiseren door het genereren van inkomsten via een gewijzigde fiscaliteit. Daarbij denkt hij in de eerste plaats aan een Tobin-tax op financiele transacties. Maar hij stelt vast dat voor de regeringsleiders geen prioriteit is.
Of voor de sociaaldemocratische politici in de federale en regionale parlementen de bezwaren ook zwaar genoeg wegen om het pakt tegen te houden is echter nog helemaal niet zeker. PS-premier stemde alvast in met het Pakt.
