Op maandag 20 april vindt de eerste Tegenlicht Meet-Up plaats in de Groene Waterman. Het concept is simpel: eerst wordt samen naar een documentaire van het Nederlandse VPRO-programma ‘Tegenlicht’ gekeken, daarna volgt een debat met interessante sprekers over het onderwerp van de docu. Het concept leeft in Nederland al jaren, en wordt nu door boekhandel de Groene Waterman, het Bos en theater Zuidpool naar Antwerpen gebracht. Gratis, maar niet voor niets. Robrecht Vanderbeeken modereert de eerste avond. Hij sprong binnen om duiding te geven bij de Meet-Ups en ons warm te maken voor de eerste avond.
Niet vergeten op maandag 20 april om 20u: Tegenlicht-Meet-Up ‘Red de mens (met verzwegen boeken)’ @ De Groene Waterman met Joris Note, Ludo De Witte en Matthias Lievens. Gratis, maar niet voor niets. Meer info: http://groenewaterman.mijnboekhandelaar.com/index.php?option=com_content&view=article&id=381
Frankrijk erkent Parkinson bij landbouwers als beroepsziekte door gebruik pesticiden
Naar aanleiding van bovenstaand onderwerp belden we met Angeliki Lysimachou, milieu-toxicologe bij het Pesticide Action Network Europe, de Europese tak van een wereldwijd netwerk met meer dan zeshonderd lidorganisaties in meer dan zestig landen. Doel van de koepel is om het gebruik van pesticiden drastisch te verminderen, door met de nodige wetenschappelijke studies de overheid van de noodzaak daarvan te overtuigen.
Voor PAN is deze erkenning uiteraard een blijde, zij het late gebeurtenis, en zij hopen dat andere landen snel zullen volgen. Dat de erkenning zo laat komt, is omdat Parkinson zich pas manifesteert decennia na de blootstelling aan de stoffen die de ziekte veroorzaken. De onweerlegbare statistische cijfers dateren dan ook nog maar van 2008. PAN pleit voor een Europese dienst die op lange termijn zo’n gegevens verzamelt en bestudeert.
Alhoewel de Parkinson-veroorzakende component intussen verboden is, zoals ook de componenten die al snel op korte termijn schadelijk bleken, blijven er volgens PAN nog gevaarlijk veel te veel pesticiden in gebruik. Tot nog toe is er alleen de verplichting om die te controleren op kankerverwekkende eigenschappen. Er bestaan dus geen verplichte testen op andere effecten op lange termijn, of b.v. op kinderen of embryo’s, of b.v. in combinatie met het gebruik van de pil. Sommige voedingsstoffen bevatten bovendien meerdere pesticiden (14 op aardbeien!), en zo’n cocktail kan ook onvoorziene gevolgen hebben.
Wat u misschien niet wist: iedereen heeft pesticiden in het lichaam. Wie boven de dertig is, heeft zelfs nog steeds residu’s van pesticiden die intussen als onveilig verboden zijn. Het gehalte is lager als men bio eet, en hoger bij inwoners van landen waar meer pesticiden gebruikt worden. Er bestaat geen enkel middel om deze stoffen weg te krijgen, ook niet uit de bodem, dat moet langzaam ‘slijten’.
Het besef dat de pesticiden-besmetting van onze omgeving en onszelf onomkeerbaar en mogelijk schadelijk is, en dat er alternatieven bestaan, leidde tot een Europese richtlijn ter verwezenlijking van een duurzaam gebruik van pesticiden. Die ging op 1 januari 2014 van kracht. Daarin staat dat pesticiden enkel gebruikt mogen worden als het strikt noodzakelijk is. We beschikken momenteel namelijk over de nodige wetenschappelijke kennis om het grotendeels zonder te kunnen doen. Bij gebrek aan informatie over alternatieven, en door de lobby- en wervingskracht van pesticiden-producenten, lijkt er van de implementatie voorlopig niet veel in huis te komen.
Hollandse Klimaatzaak nadert ontknoping
Een groep burgers klaagde de Nederlandse overheid 2 jaar geleden aan voor het uitblijven van een afdoend klimaatbeleid. Het officieel standpunt van de Nederlandse (liberaal/ sociaal democratische) regering is dat ‘we toch niet alleen voorop kunnen lopen’, maar de realiteit is dat Nederland het Gidsland geworden is voor hoe het niet moet. De kolencentrales in aanbouw en het uitblijven van investeringen in hernieuwbare energie zijn symptomen van de malaise.
Aanstaande dinsdag volgt het slotpleidooi in Den Haag en de uitspraak wordt verwacht tegen de zomer. Indien de klagers gelijk krijgen, zijn de gevolgen verstrekkend. De media volgen de zaak dan ook op en de zitting van dinsdag zal live gestream worden (via urgenda.nl).
In België werd er, in navolging van Nederland, eind vorig jaar ook een Klimaatzaak opgestart.
Tekst en uitleg door Marjan Minnesma van Urgenda, de organisatie die de Nederlandse zaak aanspande.
Link: Interview met klimaat-advocaat Roger Cox, december 2014
Foor, Park, Parking en Evenementenzone? Laat maar komen
De periode is afgesloten om bezwaar aan te tekenen tegen de plannen van het stadsbestuur om van de Spoor Oost-site geen park maar een parking en evenementenzone te maken. Via buurtbewonersgroep Park Spoor Oost (PSO) werden 170 bezwaarschriften ingediend. We bellen Michel Franssens van PSO.
Ondertussen blijkt dat het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid stelde dat de impact van de plannen op luchtkwaliteit en geluidsoverlast beperkt kan blijven. Anderzijds wordt (gezien de dichte bewoning en het gebrek aan groen in de buurt) gesuggereerd om toch naar alternatieve locaties te zoeken voor de sportpaleis-parking, iets dat PSO vraagt, maar dat het stadsbestuur niet gedaan heeft. Het advies is niet bindend.
Maar niet iedereen in de buurt lijkt akkoord te zijn met voorstellen PSO. Althans, dit is de teneur van een artikel in de Gazet van Antwerpen/ Nieuwsblad met als titel ‘De Sinksenfoor? Laat maar komen’.
GvA Antwerpen ging op zoek naar een aantal andersgezinden en vond buurtbewoners die niet alleen positief staan tegenover de komst van de Sinksenfoor, maar ook hun steun geven aan de plannen van de stad om van Spoor Oost een parking/evenementenzone te maken ( ‘We zijn ook niet tegen de plannen van de stad om van Spoor Oost een evenementenzone te maken’).
Dit laatste is toch enigszins verrassend, want alvast één van de geïnterviewden deed 2 maanden geleden op de site van PSO nog een warme oproep voor de aanleg van een park. Met de plannen die voorliggen komt geen park de naam waardig op Spoor Oost.
De bezorgdheid van de ‘andere’ buren ligt vooral bij de onveilige verkeerssituatie. De komst van de Sinksenfoor is positief omdat tezelfdertijd het sluikverkeer in de Buurtspoorweglei zal aangepakt worden.
Link: advies Zorg Gezondheid
Voorwaarts!? VIA
Nog eens een organisatie die wortels blijkt te hebben in de nooit-meer-oorlog-sfeer van na WO I (één, dus). In eerste instantie werd de Service Civil International opgestart om Duitse en Franse burgers middels gemeenschappelijke heropbouwprojecten dichter bij mekaar te brengen. Al snel werd het doelpubliek verder uitgebreid, in de hoop door internationale uitwisselingen een vredescultuur te promoten.
In België kwam er vlak na WO II een SCI-kern in Brussel. Die bleek al snel zo veel vraag uit Vlaanderen te krijgen, dat daar een apart kantoor voor nodig was, in Antwerpen. In 1974 werd dat een zelfstandige vzw, met, net als in Nederland, de naam Vrijwillige Internationale Aktie (VIA). Die werd erkend als jeugdorganisatie; het aanbod is er wel voor alle leeftijden, maar in de praktijk gaan toch vooral jongeren op uitwisselingskamp.
Het SCI-netwerk omvat wereldwijd zo’n vijftig lokale afdelingen, die allemaal zowel reislustigen uitsturen als in eigen land kampen organiseren voor buitenlandse gasten. De nadruk ligt daarbij niet op het gaan helpen, maar op het leren kennen van mensen van andere origines. Er mogen dan ook maximum twee vrijwilligers van dezelfde nationaliteit in een groep zitten. Verder werkt het netwerk samen met zo’n honderd partnerorganisaties die projecten organiseren waar zo’n groep dan aan de slag kan. Voor VIA zijn dat b.v. asielcentra, waar dan b.v. kinderanimatie verzorgd wordt, en festivals, voor de opbouw. Hier ten lande is er enkel een aanbod in de schoolvakanties, in sommige andere landen is dat er heel het jaar door. Deelnemers betalen hun eigen reiskosten en een kleine bijdrage voor de werking van het uitsturend kantoor. Kost en inwoon zijn meestal gratis. Soms woont men in een gastgezin, meestal (zoals bij VIA) wordt het verblijf op de werklocatie voorzien.
In 2009 kreeg VIA bericht dat de erkenning als landelijk georganiseerde jeugdvereniging zou vervallen. Die erkenning is er in principe voor activiteiten voor Vlaamse jongeren op Vlaamse bodem, terwijl VIA die Vlaamse jongeren net naar het buitenland stuurt, en op Vlaamse bodem voornamelijk activiteiten voor buitenlandse jongeren inricht. Met de erkenning vielen ook de subsidies weg. Op dat moment werkte er een tiental mensen voor VIA. Een intensief brainstorm-weekend lang kwamen alle mogelijk scenario’s aan bod. Als VIA in dezelfde geest verder wilde, kon de werking alvast niet aan de erkenningsvoorwaarden aangepast worden. Voor een werking als die van SCI Belgique, dat vooral inzet op noord-zuid-uitwisselingen en daarvoor vanuit een andere hoek subsidies ontvangt, ontbrak de noodzakelijke specifieke expertise. Opgaan in een gelijkaardige organisatie zou het einde van VIA betekenen.
Uiteindelijk viel de beslissing: al het personeel ontslaan, en doorgaan als louter vrijwilligersorganisatie. VIA Nederland werkte zo al, en daar kwam dan ook veel nuttige inspiratie vandaan. Bij de vaste kern die sindsdien de voortzetting van de werking verzekert, horen ook Hilko en Jan, die in onze studio te gast waren. Het aanbod werd ingeperkt tot het Work@World-programma, met ieder jaar een terugkomweekend om ervaringen uit te wisselen. Daarnaast zijn er informatieve momenten, zoals een avond rond het conflict in Syrië, onlangs nog de vertoning van The Clean Bin Project, en binnenkort, op 23 april, een debatavond over de situatie in Oekraïne.
Als pauze tussen de twee gesprekken lieten we het nummer horen dat hoort bij dit internationaal op SCI-kampen uitgevoerde dansje.
Voorwaarts!? = uw tweewekelijkse dosis maatschappelijk engagement, zondag 17u
Alle Voorwaarts-uitzendingen op een rijtje
Podcast: Play in new window | Download
Bedrijfsbelangen in ontwikkelingssamenwerking
De Britse organisatie Global Justice Now voert campagne tegen beleidsmaatregelen die de armen nog armer maken. Eén daarvan draait rond voedsel. Ze kregen lucht van een vergadering op 23 maart in Londen, waar de Bill and Melinda Gates Foundation en USAID een aantal grote zaadbedrijven en actoren uit de ontwikkelingssamenwerking hadden uitgenodigd, vermoedelijk om te bekijken hoe de afzet van deze bedrijven via landbouwprogramma’s in Afrika verhoogd zou kunnen worden. Alhoewel de Foundation beweert transparant te werken, bleef onduidelijk wie er aanwezig was en wat er precies besproken werd.
In Afrika wordt 70% van het voor eigen consumptie bestemde voedsel geproduceerd door kleinschalige landbouwbedrijfjes. Die werken over het algemeen met eigen, overgehouden zaad, dat zich doorheen de jaren/eeuwen als optimaal voor de lokale omstandigheden ontwikkelde. Overschakelen op commerciële zaden lijkt in eerste instantie een grotere oogst op te leveren, op voorwaarde wel dat men ook het bijbehorend pakket van kunstmest en pesticiden aankoopt. Maar de zaden kunnen niet, of niet met hetzelfde opbrengstpotentieel, overgehouden worden. Dat betekent dus ieder jaar opnieuw een kost aan zaad + kunstmest + pesticiden, een blijvende afhankelijkheid van de leverancier.
Een aantal lokale, regionale en internationale boerennetwerken verzet zich tegen deze tendens en komt op voor het recht op controle over het eigen voedselsysteem: daaronder de Alliance for Food Sovereignty in Africa en La Via Campesina. Zij staan achter het agro-ecologisch landbouwmodel, dat ook door ‘onze’ Olivier De Schutter, voormalig VN-rapporteur rond voedselveiligheid, als enige duurzame oplossing voor een efficiënt voedselsysteem naar voor werd gebracht. Niet bedrijven – die tenslotte vooral winst willen maken – maar de gemeenschap zelf moet volgens hen daarvoor zaadbanken kunnen opzetten en beheren.
Ze wijzen ook op het feit dat de redenering ‘meer voedsel produceren = geen honger meer in de wereld’ helemaal niet klopt. Jaarlijks produceren we wereldwijd nu al genoeg voedsel voor 12 miljard mensen. In Afrika steeg tussen 1991 en 2011 de productie per capita met 10%, terwijl de ondervoeding met 40% toenam. Het gaat er dus niet om méér te produceren, maar te bekijken wát er geproduceerd wordt, en voor wie. Bio-brandstoffen, koffie, tabak, bloemen … en voor de export bestemd voedsel lossen de honger in Afrika niet op.
Buiten de afhankelijkheid is een nadeel van de commerciële zaden dat die bedoeld zijn voor grote oppervlaktes met monoculturen, dus niet geschikt voor de vele kleine, soms louter op zelfvoorziening gerichte boeren. Monoculturen maken een producent ook zeer kwetsbaar: àls er iets mis gaat, ben je meteen alles kwijt. Biodiversiteit en lokale kennis zijn net nodig om die kwetsbaarheid te vermijden. Met pesticiden werken blijkt bovendien een gezondheidsrisico met zich mee te brengen.
We belden hierover met Heidi Chow van Global Justice Now. Zij vermeldde ook de een paar jaren geleden opgerichte New Alliance for Food Security and Nutrition van de G8. Het idee daarachter is dat ontwikkeling best gebeurt doordat bedrijven in ontwikkelingslanden gaan ondernemen en/of investeren. Men kan zich natuurlijk afvragen of bedrijven armoedebestrijding hoog op hun agenda hebben staan.
"Parlementairen en ministers beseffen zelf niet altijd goed wat ze stemmen en ondertekenen"
Bestuurlijke Lussen, Rolrecht, Rechtplegingsvergoeding, Nooddecreten… onze bestuurders veranderen de regels van het juridisch spel zodat het moeilijker wordt om hun plannen te dwarsbomen. Kosten worden opgedreven, termijnen worden ingekort en gerechtelijke beslissingen worden omzeild.
Noodzakelijk om nog iets gedaan te krijgen in dit land, of het opzij zetten van de democratische spelregels?
Volgens advocaat Philippe Vande Casteele gaat het om een trend die de laatste twee jaar doorgeschoten is. In die mate zelf dat hij vermoedt dat politici verder gaan dan ze zelf beseffen. Vande Casteele en enkele andere advocaten werken onbetaald voor Ademloos en andere burgergroepen.
Ph. Vande Casteele: “De situatie is volledig scheef getrokken: de regering heeft beslist dat ze u vanaf nu geen gerechtskosten meer moet betalen als ze een zaak verliest maar dat ze zelf wel een deurwaarder op u mag afsturen als ze wint.”
Een bloemlezing uit het arsenaal van de ministeriële kabinetards.
Continue reading “"Parlementairen en ministers beseffen zelf niet altijd goed wat ze stemmen en ondertekenen"”
Verzet tegen uitbreidingsplannen Luchthaven van Antwerpen
De Luchthaven van Antwerpen breidt uit qua aanbod: vanaf 17 april zullen geïnteresseerden ook naar bestemmingen als Barcelona en Milaan kunnen vliegen. Ondanks het positivisme dat hierdoor rond de ‘Vliegplein’ hangt, zijn buurtbewoners bezorgd. Zij zitten met vragen waar zij geen antwoord op krijgen en vrezen dat de uitbreiding een grotere impact gaat hebben op hun wijk. Hierover praten wij met Sofie Blancke (PVDA+), arts bij Geneeskunde voor het Volk. Zij sloeg er als Berchems districtsraadslid in om een commissie bijeen te roepen waarop de luchthavenleiding zelf toelichting over de plannen kwam geven. Ondanks die commissie heerst de twijfel nog steeds. Continue reading “Verzet tegen uitbreidingsplannen Luchthaven van Antwerpen” Wat onthouden van de verkiezingen in Frankrijk en Nederland?
Pertinente vraag, die we doorspelen aan onze huispoliticoloog Wolf van Tulden. Met hem bespreken we opvallende gelijkenissen tussen de provinciale verkiezingen in Nederland en de departementsverkiezingen in Frankrijk. We zetten enkele boompjes op over de comeback van Sarkozy, extreem-rechts en hun discours dat naar goeddunken gekaapt wordt door Sarko en Rutten, de sociaaldemocratie, en in hoeverre politieke partijen nog echt ‘partij’ zijn, en niet gewoon ‘merk’.
Park Spoor Oost: update (en bezwaarschriften)
Nog tot 4 april kunnen inwoners van Borgerhout bezwaarinschriften indienen tegen de huidige plannen voor de site van Spoor Oost. Wij ontvangen woordvoerder Michel Franssens voor een stand van zaken over het dossier, wie er allemaal in de bewonersvereniging actief is en hoe je als inwoner van 2140 een bezwaarschrift indient. Daarnaast lanceert Franssens een oproep voor steun, want: ‘koken kost geld’.
Borgerhoutenaar? Bezwaarschriften vind je hier: http://www.parkspooroost.be/doe-mee/bezwaarschriften/
Wie nog meer wil weten over Park Spoor Oost, kan hier doorklikken naar vorige items over Spoor Oost.