De Vlaamse regering wil niet praten over de Antwerpse mobiliteitsknoop omdat “het Milieu Effecten Rapport (MER) nog niet afgewerkt is”. Maar een eerste versie van het MER is op 8 november klaar en ondertussen zijn de Vlaamse regering en het Antwerps stadsbestuur achter de schermen echter druk doende met de voorbereidingen van de aanleg van het project dat hun voorkeur geniet op het zogenaamd BAM/ Oosterweel tracé.
Een update is dus wel degelijk aan de orde en Many Claeys van stRaeten Generaal wil wél praten.
Hij begint met uit te leggen hoe het komt dat het Antwerps stadsbestuur enorme terreinen weggeeft aan Brussel terwijl het bestuur terzelfdertijd maandelijks een nieuwe besparingsronde aankondigt.
Hij geeft geen goed oog in wat de Vlaamse bestuurders met de MER studie gaan doen: “in 2009 hebben ze de studie van het grootste ingenieursbureau van de wereld naar de vuilbak verwezen omdat . Ik vrees dat nu dat eenzelfde spin zal gegeven worden aan het MER rapport.. Welke draai ze ook aan het MER rapport zullen proberen te geven, vóór de verkiezingen wordt de Antwerpse verkeersknoop niet doorgehakt, want ook de milieustudie voor de A102/R11bis en een kosten-baten analyse moeten nog gemaakt worden.”
Verder legt hij uit wat de schrapping van de “park spoor Zuid” aan de Konijnenwei door het stadsbestuur te maken heeft met het BAM/Oosterweel tracé.
Bezuinigen en weggeven
Op 21 oktober besliste het Antwerps stadsbestuur dat het een aantal terreinen gratis overdraagt aan de Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel, oftewel BAM (waarvan de regering in Brussel de touwtjes in handen heeft). Volgens Manu Claeys gaat het over honderden hectares, met samen een waarde van zeker 10 miljoen€. De overdracht kadert in het akkoord van 2010 tussen Kris Peeters, Patrick Janssens en Bart De Wever waarmee het Lange Wapper-viaduct onder de grond verdween wat de kost van het project van de Vlaamse regering gevoelig deed toenemen. Er werd overeengekomen dat de stad Antwerpen 170miljoen€ zou dragen van die extra kost. Dat zou “pijnloos” verlopen aldus het vorig stadsbestuur. Nu blijkt dus dat dit gebeurt door een aantal inkomsten van de stad af te geven aan de Vlaamse overheid. Manu Claeys: “Toen het vorig college 3 jaar geleden zei dat de Antwerpenaar daar niets van zou voelen vroegen we om ons eens uit te leggen hoe de stad 170miljoen gaat inbrengen zonder dat wij daar iets van zouden voelen. Natuurlijk voelen we dat want die 170 miljoen kan niet meer gebruikt worden voor scholen, diensten en sociale projecten. We zien nu een bestuur dat overal geld aan het zoeken is en terzelfdertijd een overeenkomst moet nakomen die een hoop geld kost.”
Er wordt nu met de vinger gewezen naar de N-VA, terwijl het toch vooral de sp.a was die de stad destijds leidde en er dus ook voor verantwoordelijk was.
Claeys: “Je mag als partij niet á la carte verwijzen naar het niveau dat je het best uitkomt. N-VA was inderdaad maar een kleine partner in de vorige coalitie, maar zat er wel in. Ze waren dus wel degelijk deel van het bestuur. Op Vlaams niveau zaten ze ook in de regering, en het zijn het stedelijk én het Vlaams niveau samen die beslist hebben dat stad en haven meer dan 300miljoen moesten inbrengen.”
Serene sabotage
De regering heeft altijd al gezegd dat ze denkt dat haar BAM/ Oosterweel tracé het beste is, dus is het niet helemaal onlogisch dat ze aan dat spoor verder werkt. Er wordt nog niet echt een spade in de grond gestoken en de overdracht van de gronden is omkeerbaar. Is dit dan wel in tegenspraak met het feit dat de regering stelt dat ze het resultaat van de MER studie afwacht?
Voor Manu Claeys komt het beleid van de regering gewoon neer op sabotage: “Het klopt niet als ze zeggen dat ze sereen het MER rapport aan het afwachten zijn: enerzijds zijn ze bezig met het voorbereiden van hun Oosterweelverbinding via de overdracht van gronden, het afleveren van bouwvergunningen, het uitvoeren van studies enzovoort, terwijl anderzijds voor de alternatieven niets gedaan wordt. In tegendeel: er wordt een gevangenis ingeplant pal op het alternatief Meccano-tracé.”
De diepste draai van Peeters en Co
“Het is niet omdat de overdracht van de gronden kan ongedaan gemaakt worden dat er geen probleem is. In 2009 was de conclusie van de studie van ARUP-SUM dat er best geen Oosterweelverbinding op het BAM-tracé gebouwd zou worden en dat een oplossing moest gezocht worden in de aanleg van een autostrade rond, in plaats van dóór, de stad. De Vlaamse Vlaamse regering (en ook de Antwerpse VLD, N-VA en CD&V, nvdr) hebben de studie van ARUP-SUM toen in de vuilbak gekieperd (omdat het alternatief tracé maar ‘een ruwe schets’ was en omdat plannen voor het alternatief nog niet zo in detail uitgewerkt waren als die van de Lange Wapper, nvdr). Bij ARUP werken 7000 ingenieurs, het is het grootste ingenieursbureau dat met mobiliteit bezig is ter wereld. Regering en politici hebben niet alleen die studie genegeerd, ze hebben ook de volksraadpleging genegeerd. Het valt dus te vrezen dat ze ook de resultaten van de MER-studie zullen negeren.”
“Die overdracht van gronden en de andere voorbereidingen zijn wel degelijk in tegenspraak met de stelling dat de regering het resultaat van de studie sereen afwacht. Want als nu zou blijken dat haar plan niet het beste is zal ze er dezelfde draai aan geven als in 2009 met de ARUP-SUM studie door te zeggen dat de alternatieven dan misschien wel hun verdienste hebben maar in de praktijk niet de beste keuze zijn aangezien het BAM tracé al verder staat in uitvoering en de alternatieven veel te veel tijd zullen vragen.”
“Onlangs beslisten een paar logistieke bedrijven om te vertrekken om dat ze in Antwerpen teveel in de file zitten. Wel, met de plannen van de Vlaamse regering staan we binnen 100 jaar nog in de file omdat de regering al het verkeer op de kleine Antwerpse ring wil houden. We moeten ons ook realiseren dat 40% van het Antwerps verkeer doorgaand is, in Brussel en Amsterdam is dat percentage doorgaand verkeer veel lager. Dat komt door de haven en omdat de stad zeer centraal ligt. We moeten ons dus afvragen of we al dat doorgaand verkeer op die ring door de stad willen houden. Het Meccano tracé vormt een bypass en gaat grotendeels door het havengebied.”
“Welke draai ze ook aan het MER rapport zullen proberen te geven, vóór de verkiezingen wordt de Antwerpse verkeersknoop niet doorgehakt. Want de Oosterweel MER-studie waarover we het hadden omslaat maar een deel van het Antwerpse mobiliteitsknoop. Het Masterplan van de regering (en ook het Meccano+-plan van stRaten Generaal, nvdr) bevatten ook de oostelijke ‘bretellen’ van A102 en R11bis. Naast het Oosterweel MER, moet er dus ook nog de MER-studie afgewerkt worden van die A102/R11bis bretellen en zolang het volledig beeld er niet is kan geen beslissing genomen worden over één onderdeel van het plan.”
“Het stadsbestuur volgt de Vlaamse regering in haar Mantra dat ‘het moet vooruit gaan’. Maar hoe meer ze dat zeggen, hoe minder het vooruit gaat. Erger nog: stel dat ze hun Oosterweelverbinding bouwen, dan zit binnen 10-15 jaar de ring weer vol. Eigen berekeningen door het Verkeerscentrum van 2011 tonen aan dat de ring nog altijd 95% zal verzadigd zijn. Eén accident en het is koekenbak. Als je het doorgaand verkeer blijft door de stad sturen in plaats van via een bypass rond de stad dan organiseer je eigen files. Maar dat plan zal wel 7 miljard € gekost hebben.”
Konijnenwei
We vragen aan Claeys of er een band is tussen het Oosterweeldossier en het schappen van “Park Spoor Zuid” aan de Konijnenwei. Hij bevestigt onze eerdere berichtgeving dat het stadsbestuur het park schrapt om de Vlaamse regering toe te laten om de heraanleg van de spaghettiknoop op het parkgebied te kunnen laten gebeuren indien nodig. Hij stelt dat met het Meccano-plan het park niet in gevaar gebracht wordt: “In ons plan downgraden we de Antwerpse ring tot een expressweg met minder verkeer. We voorzien een op/afrit aan de Silvertop-torens – dat zijn trouwens ook voorstellen van Peter Vermeulen van Stramien. We denken dat we dat kunnen met minder ruimte, maar enkel áls van de ring een expressweg gemaakt wordt omdat je dan de snelheid op de ring naar beneden haalt waardoor je alles compacter kunt aanleggen.”
Flou Artistique
Naast het Milieueffectenrapport moet er ook een ‘Maatschappelijke Kosten-Baten Analyse’ (MKBA) opgesteld worden.
“Die analyse zal waarschijnlijk ook in het voorjaar afgewerkt worden, maar ik vrees voor de manier waarop die zal uitgevoerd worden. Er is ondertussen voldoende ervaring met MER studies en de methodiek is duidelijk. Bij MKBA-studies is dat nog niet het geval. Moet je de impact op de vastgoedwaarde in de omgeving van de aangelegde snelheden meerekenen? Moet je de gezondheidsimpact meerekenen? Op dat laatste dringt Ademloos -terecht- aan. De conclusie van de MKBA hang natuurlijk af van hoe je de studie uitvoert en dat is nu nog voor een stuk Flou Artistique.”
