Met de Killer Robots staan we voor een revolutie in de oorlogsvoering. Net zoals zelfrijdende auto’s bestaan ze nog niet maar er wordt volop gewerkt aan machines die zelfstandig zullen beslissen over leven en dood. Killer Robots doen vragen rijzen over verantwoordelijkheid en transprantie.
Het nationaal parlement keurde in juli 2018 een resolutie goed die oproept om naar een verbod op Killer Robots te streven. Een oproep die door de regering genegeerd wordt.
Na de ontwikkeling van explosieven en daarna kernwapens is er een derde revolutie aan de gang in de oorlogsvoering: Killer Robots zijn wapens(ystemen) die volledig autonoom opereren en in actie komen. De onbemande drones die vooral de VSA al een tiental jaar inzet zijn nog geen echte Killer Robots want er is nog altijd menselijke tussenkomst noodzakelijk, weliswaar vanop grote afstand en vanachter een scherm.
Pax Christi voert campagne voor het verbieden van Killer Robots. Willem Staes van Pax Christi: “De voorstanders beweren dat een machine kan geprogrammeerd worden zodat ze altijd een meer ethische beslissing zal nemen dan de mens. Maar hoe maak je een ethische robot? Het veronderstelt ook dat je een systeem kunt programmeren voor een bijna oneindig aantal onbekende variabelen. De realiteit van een oorlog is zeer volatiel met bijvoorbeeld een burger die plots voor een strijder kan springen. Dit is niet allemaal op voorhand in te calculeren.”
“Ze zullen er ook niet voor zorgen dat er geen burgerdoelen zoals scholen en hospitalen zullen gebombardeerd worden want dit zou nu al niet mogen gebeuren. Zal een robot een hospitaal wel altijd herkennen?”
“Vanuit politiek perspectief kunnen Killer Robots interessant zijn omdat ze het risico op doden onder de eigen soldaten vermindert. Het pervers effect daarvan is dat het de drempel om oorlog te voeren gevoelig omlaag brengt.”
Er is een internationale campagne gestart tegen de ontwikkeling van de Killer Robots. Binnen de VN wordt regelgeving rond Killer Robots behandeld en in juli werd door het Belgisch parlement een oproep gedaan aan de Belgische diplomaten om een voortrekkersrol te spelen en tot een VN-verbod te komen op Killer Robots. “De resolutie was een initiatief van N-VA parlementslid Peter Buysrogge en is kamerbreed aangenomen. Het is interessant om te zien dat internationale ontwapeningsinitiatieven, zoals het kernwapenverdrag, niet gesteund worden door de meerderheid, maar dat diezelfde meerderheid toch luid en duidelijk zegt dat de Killer Robots een stap te ver zijn. ”
“Maar tijdens een diplomatieke bijeenkomst, eind augustus, deed de regering exact het tegenovergestelde en weigerde België zich aan te sluiten bij een groep landen die tot een verbod willen komen. Binnen het kabinet van Buitenlandse Zaken (Didier Reyners, nvdr) is er blijkbaar vooral de neiging om het karretje te hangen aan dat van de grote Europese bondgenoten.”
Dan gaat het blijkbaar om Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en ook de niet-Europese NAVO-grootmacht VSA, drie van de twaalf landen die bezig zijn met de ontwikkeling van Killer Robots (naast verder nog onder andere Rusland, Israël en Zuid-Korea).
Opvallend is dat ook Duitstand tegen een verbod is, en samen met Frankrijk een alternatieve tekst voorlegde: “Wat zij voorstellen is een slap afkooksel, een politieke verklaring die niet bindend initiatief dat een aantal vage doelstellingen voorstelt. De Duitsers dansen ook op twee benen. De Duitse onderhandelaars in Geneve blokkeren een bindend VN-akkoord maar anderzijds legt de Duitse minister van buitenlandse zaken wel straffe verklaringen af waarin hij expliciet vraagt om Killer Robots te verbieden.”
Het begint er naar uit te zien dat de ontwikkelaars van Killer Robots (en de landen die hen volgen) de VN-onderhandelingen over een akkoord verder willen laten aanslepen, met als doel een verbod tegen te houden. In 2019 zijn er twee nieuwe onderhandelingsronden. Willem Staes: “We hopen dat die leiden tot een mandaat om in 2020 onderhandelingen op te starten over een verbod. De huidige context van de VN onderhandelingen vereisen unanimiteit. Als dat niet lukt tegen het einde van het jaar dan zullen we ervoor pleiten om de onderhandelingen naar de Algemene Vergadering van de VN te halen waar een onderhandelingsmandaat kan gegeven worden via een gewone meerderheid.”
Podcast: Play in new window | Download
