Meer dan een jaar geleden, op 7 juli 2021, werd de Haïtiaanse president Jovenel Moïse vermoord. Het ging al geruime tijd bergaf in Haïti, sinds de moord gaat het van kwaad naar erger. Het onderzoek op de moord op de president is inmiddels aan z’n vijfde onderzoeksrechter toe en gaat geen kant op. Sinds 7 juli 2022 stierven meer dan 300 mensen door bendegeweld in één wijk nabij de hoofdstad Port-au-Prince. Onophoudelijk bendegeweld tussen 24 april en 6 mei in een andere wijk kostte tenminste 191 mensen het leven.
Radio Centraal spreekt met Rosy Auguste Ducéna – programmaverantwoordelijke bij het Réseau National de Défense des Droits Humains (RNDDH) in Haïti. Ze publiceerden een rapport op 13 juli, waarin toen nog “maar” sprake was van 89 doden sinds 7 juli. We proberen te achterhalen wie er baat heeft bij deze maar ook andere slachtpartijen en – meer algemeen – het bendegeweld. Tussen 2018 en vandaag waren er een twintigtal slachtpartijen in arme wijken, daarbij zijn zo’n duizend doden bij gevallen vertelt Auguste.
De strijd in Brooklyn (Cité Soleil, Port-au-Prince, Haïti) die op 7 juli in alle hevigheid losbarstte is de vierde sinds 2020. G9 et familles alliés van Jimmy Chérizier (alias Barbecue) wil er Gabriël Jean Pierre onttronen, leider van “G-Pèp”. G-Pèp is één van de weinige rivaliserende bendecoalities die weigeren zich te onderwerpen aan de in macht groeiende bendecoalitie G9.
Bij de aanval van G9 op G-Pèp werden in het verleden reeds pantservoertuigen van de politie (PNH) ingezet om tot aan het hoofdkwartier van G-Pèp te komen. Politievoertuigen gebruikt ten gunste van G9, aldus RNDDH. Recente informatie wijst er ook op dat er sinds 7 juli ander zwaar overheidsmateriaal (van het Centre National d’Equipement – CNE) aan te pas kwam. De CNE beheert een vloot van zware voertuigen waaronder bulldosers. Niet minder dan 127 huizen werden vernield bij het recente geweld.
De oorzaak voor de obsessie voor Brooklyn ligt volgens Auguste naar alle waarschijnlijkheid bij de controle over een belangrijk stembureau in deze wijk. Wie de controle heeft over dat stembureau wint de verkiezingen in Cité Soleil. Dit is tekenend voor de stelling van vele lokale middenveldorganisaties : in een klimaat waarin machtige bendes moordden, kidnappen, verkrachten en op andere manieren de bevolking terroriseren kan je geen verkiezingen organiseren. Als er verkiezingen komen in een klimaat van geweld en schendingen tegen de mensenrechten, dan komen we in de post-electorale crisis terecht, aldus Auguste.
“Haïti kent die situaties (van post-electorale crises, nvdr.). Dat wil altijd zeggen dat de situatie verder verslechtert en dat de onveiligheid toeneemt. Het is dus belangrijk dat er geluisterd wordt naar mensen die in Haïti wonen en die zeggen dat we nu geen verkiezingen kunnen houden.” Als we nu verkiezingen houden, worden die gewonnen door diegenen die de beste banden met de bendes hebben, vervolgt Auguste.
“De bendes worden niet enkel gebruikt door mensen aan de macht, ze hebben rechtstreekste vertakkingen met hen. Dat verklaart ook de algemene straffeloosheid die ze genieten. (…) Er zitten vandaag nauwelijks leden van belangrijke bendes in de gevangenis. (…) Er is een heel systeem van straffeloosheid ontwikkeld. Bendes ontvangen forse sommen geld, (…) wapens en munitie.” Ondanks enkele recente onderscheppingen zijn de grensposten zo lek als een zeef. Ze wijst met de vinger naar de autoriteiten onder andere voor de ontmanteling van de antismokkel brigade. Dat de bendes alvast geen wapens of munitie te kort komen mag duidelijk zijn.
Podcast: Play in new window | Download
