In de aanloop naar de Klimaattop in Warschau stelde Greenpeace een nota op waarin de NGO punten gaf aan de drie Belgische klimaatministers die naar de top gingen. Geen enkele kwam er grandioos uit, maar Vlaams Minister Joke Schauwvliege (CD&V) was met een score van 2 op 10 gebuisd met grote onderscheiding.
We houden een debat tussen Robrecht Bothyune van CD&V en Joeri Thijs van Greenpeace. In deel 1 gaat het over het Vlaams Klimaatplan, in deel 2 over het feit dat de Gewesten nog niet in staat gebleken zijn om hun afgesproken engagement tegenover de arme landen te verdelen.
De CD&V reageerde hevig op de kritiek, zowel in het Vlaams Parlement als in een opiniestuk in De Morgen. De partij is verontwaardigd dat Wallonië betere punten krijgt want “Vlaanderen heeft tenminste een klimaatactieplan, Wallonië niet. Bovendien doet Vlaanderen het bijvoorbeeld veel beter wat betreft isolatie van gebouwen. Verder worden ook talrijke maatregels genomen om de CO2 uitstoot die gepaard gaat met transport te verminderen. Er wordt veel geïnvesteerd in fietspaden en openbaar vervoer.“, aldus Robrecht Bothyune in een door technische problemen geplaagd debat met Joeri Thijs van Greenpeace.
Greenpeace liet de respons op haar rapport ook niet over haar kant gaan en reageerde op het stuk van Bothuyne. De kritiek van Greenpeace is tweeërlei: enerzijds wordt gesteld dat de plannen van de Vlaamse regering de CO2 uitstoot slechts met 5% zullen verminderen, terwijl 15% afgesproken was met Europa . Anderzijds komt Vlaanderen ook haar engagementen die gemaakt zijn binnen de Verenigde Naties niet na. Van de beloofde 150 miljoen € aan steun kwam Vlaanderen slechts met 5 miljoen over de brug, Wallonië met 8 miljoen en de Federale Regering met bijna 80 miljoen €.
Joeri Thijs: “Wallonië heeft inderdaad nog geen goedgekeurd plan, maar het is wel al aan een tweede lezing toe. Dat het Waals plan nog niet goedgekeurd is komt ook doordat het veel ambitieuzer is. Het is veel gemakkelijker om een akkoord te bereiken over een zwak plan dan over een plan dat verregaand is. Het klopt dat ook op Brussels, Waals en Federaal niveau nog meer moet gebeuren en uiteraard neemt Vlaanderen maatregels. Maar we stellen gewoon vast dat de Vlaamse plannen onvoldoende zijn. En ja, er wordt geïnvesteerd in fietspaden. Maar de uitstoot van de transportsector op zijn geheel zal tegen 2020 met 1.5% zakken terwijl ook in die sector een reductie van 15% nodig is. Bovendien zijn de met Europa overeengekomen reducties onvoldoende om het klimaat niet te laten ontsporen. Om dat te verhinderen moeten de geïndustrialiseerde landen hun uitstoot jaarlijks met 4 a 5% naar beneden halen. Vlaanderen reduceerde haar uitstoot tussen 1990 en 2010 jaarlijks met 0.12% en met het Vlaams Klimaatplan zal dat maximaal 1% per jaar worden. We gaan dus echt in de problemen komen als geen structurele stappen gezet worden.”
Bothuyne antwoordt dat hij ervan overtuigd is dat de Vlaamse plannen meer zullen opleveren dan die 6% reductie. Maar blijkbaar is dat niet de overtuiging van de Vlaamse regering zelf: in het verleden kocht de Vlaamse regering al 8miljoen ton ‘Hete Lucht’ aan. Die ‘Hete Lucht’ zijn CO2 uitstootrechten die het resultaat zijn van theoretische CO2 uitstootreducties in het buitenland. In de praktijk is echter gebleken dat aan Hete Lucht meestal geen verminderde uitstoot gekoppeld is. Bovendien voorziet de Vlaamse regering nu al om de overeengekomen reductie voor de toekomst te bereiken door nog eens 8 miljoen ton Hete Lucht extra aan te kopen. Hete Lucht aankopen is goedkoper dan het reduceren van de Vlaamse CO2 uitstoot zelf.
In het tweede deel hebben we het over het feit dat Vlaanderen de binnen de Verenigde Naties gemaakte afspraken niet nakomt.
In het kader van de VN onderhandelingen werd in 2009 afgesproken om een Klimaatfonds op te zetten dat moet helpen op de impact van de opwarming van de aarde op ontwikkelingslanden op te vangen. Voor de periode 2008-2012 moesten de Belgische overheden zo samen 150 miljoen € aan de kant zetten voor dit fonds maar dit werd niet gehaald: Vlaanderen nam amper 4 miljoen € voor haar rekening. Wallonië 8 miljoen en de Federale Regering deed de grootste inspanning met bijna 80 miljoen €. Naar de toekomst toe zijn de Vlaamse cijfers echter helemaal dramatsch: in 2013 werd van de vereiste 83 miljoen helemaal niets gerealiseerd en voor 2014 evenmin . De Vlaamse begroting lag om andere redenen al onder vuur eerder deze week, maar de regering geeft ook de indruk dat ze de begroting sluitend wil houden door zicht te onttrekken aan haar internationale engagementen. Tijdens het debat in het Vlaams Parlement wezen zowel de minister als Robrecht Bothyune erop dat het niet Vlaanderen maar de Federale overheid was die zich destijds bij de VN engageerde, waarbij dan niet vermeld wordt dat die federale regering toen geleid werd door partijgenoot Yves Leterme.
Robrecht Bothyune ziet het anders: “Dat er nog geen akkoord is over de klimaatfinanciering komt doordat wij hard onderhandelen binnen de Nationale Klimaatcommissie. De anderen doen te weinig en wij gaan niet naief geld op tafel leggen zonder dat elke partner zijn deel bijdraagt. En dat werkt want op 4 december zitten we weer samen met de andere partijen voor een finale vergadering van de Klimaatcommissie. Ik ben ervan overtuigd dat we daar tot een goed akkoord zullen komen.”
De discussie tussen de partijen binnen de Nationale Klimaatcommissie gaat inderdaad over de verdeling van geld enerzijds en het maken van engagementen anderzijds. Het te verdelen geld is een pot van 120miljoen € die afkomstig is van de verkoop van emissierechten. De omschrijving door Robrecht Bothuyne als een houding van ‘hard onderhandelen opdat de tegenpartijen ook inspanningen zouden doen’ is echter een wat vertekende weergave van de realiteit. Het was niet de Waalse of federale regering die weigerde om inspanningen te doen maar de Vlaamse: Vlaams onderhandelaar en kabinetchef van Joke Schauvliege Sam De Smedt eiste namelijk dat Vlaanderen haar deel van de pot zou krijgen zonder zelf enige inspanning te leveren.
Greenpeace zegt geen zicht te hebben op wat er tijdens de onderhandelingen gebeurt en wijst niet met de vinger naar één specifieke partij maar stelt wel dat het system momenteel niet werkt en dat we onze engagementen niet nakomen. “We rekenen op het staatsmanschap van alle onderhandelaars en als we daar niet in slagen dan verliezen we onze international geloofwaardigheid terwijl .”
Joeri Thijs hoopt met Bothuyne dat een akkoord zal bereikt worden op 4 december. “Het is rijkelijk laat en beschamend dat dit nog niet gebeurd is want nu slaan we een dom figuur in Warschau, zowel Wathelet als Schauvliege. “
