De relatief hoge Belgische belastingsontvangsten uit kapitaal zijn een gevolg van de grote massa opgestapelde fortuinen, en niet van de hoge belasting van dat kapitaal.
Die opgestapelde fortuinen zitten in Belgïe bovendien sterk geconcentreerd bij een kleine toplaag.
Enkele jaren geleden kwam België nog een tijd terecht op een grijze lijst van belastingsparadijzen. Meer recent wordt vanuit liberale hoek echter in de tegenaanval gegaan en wordt gesteld dat niet alleen op arbeid maar ook op kapitaal veel belastingen geheven wordt.
SP.a parlementslid Dirk Van der Maelen gaat niet akkoord…
Appels met Appels
De Belgische belastingen op kapitaal maken een relatief groot deel uit van het Bruto Binnenlands Product in vergelijking met andere Europese landen.
Van der Maelen stelt echter dat, ondanks die schijnbaar hoge opbrengst aan belastingen op vermogen, kapitaal in België toch weinig belast wordt in België: “Om te oordelen of een belastingsdruk op een inkomen hoog is moet je de hoeveelheid belastingen vergelijken met de hoogte van dat inkomen. Concreet betekent dit dat hier gekeken moet worden naar de hoogte van de belastingen op kapitaal in vergelijking met het totaal inkomen uit kapitaal. Een vergelijking met het Bruto Binnenlands product (de grootte van de volledige economie, nvdr) gaat dus niet op. Dat is appels met citroenen vergelijken.”
“Nu blijkt dat het belastingsniveau op inkomsten uit kapitaal wel degelijk laag is. De OESO heeft een studie uitgegeven die een Europese vergelijking maakt wat betreft belastingen op intresten, dividenden, op vermogen zelf en op meerwaarden uit aandelen en onroerend goed. Daaruit blijkt dat België op elk van die 4 belastingsposten ver ónder het gemiddelde zit.”
“België is het rijkste land van de EU in termen van financieel vermogen. Dat er in absolute termen toch belangrijke belastingsinkomsten zijn uit kapitaal komt dus vooral doordat er veel kapitaal is in België, niet omdat de lasten erop hoog zijn. België is één van de Europese landen waar de rijkste burgers wonen.”
“Dat het kapitaal zou weglopen als de belastingen erop verhoogd worden is de oude repliek van zij die de belangen van die rijke burgers beschermen. Maar dit gaat minder en minder op want de internationale samenwerking binnen de EU en de OESO is nu zo goed dat zelfs de rijke burgers hun kapitaal niet meer kunnen verstoppen.”
“Alleen de superrijken ontsnappen nog en op dat punt moet nog werk geleverd worden, maar 99% van de Belgische vermogens onstnappen niet meer.”
Wat de belastingen op bedrijfswinsten betreft (ook een inkomst uit kapitaal) is de zaak meer genuanceerd, geeft Van der Maelen toe: “Grote bedrijven betalen weinig of geen belastingen op hun winsten, terwijl kleine en middelgrote ondernemingen een behoorlijk percentage betalen dat vergelijkbaar is met andere Europese landen. Daarom heb ik al gezegd in het parlement dat er ook wat betreft vennootschapsbelastingen een verschuiving moet komen. De grote bedrijven mogen wel wat meer belastingen betalen en om onze economie aan te zwengelen moeten we nadenken over gerichte belastingsverlagingen voor kleine bedrijven.”
Het taboe van het Vermogensregister
Maar er is voor België ook een probleem dat het eigenlijk heel moeilijk is om vast te stellen hoe groot de vermogens zijn.
Dirk Van der Maelen: “Als je op zoek gaat naar internationale statistieken om te weten te komen hoeveel vermogen de inwoners van een bepaald land hebben en hoeveel inkomsten ze daaruit puren, dan stel je vast dat België één van de enige landen, of zelfs hét enig land, is waarvoor dit soort informatie niet beschikbaar is. België is ook één van de landen met het best verdedigd bankgeheim. Als men een meer fiscaal rechtvaardig beleid wil voeren dan moét er meer transparantie komen over wie welk vermogen bezit en wie welke winsten daaruit puurt. Dat wordt één van de grote strijdpunten bij de hervorming van ons belastingssysteem die in de volgende legislatuur moet gebeuren. En wij pleiten voor een meer rechtvaardig fiscaal systeem, dus minder belastingen op arbeid en meer op vermogen.”
Begin januari stelde Van der Maelen voor om meer informatie automatisch door te laten geven aan de fiscus wat mogelijk maakt om de aangifte vooraf automatisch in te vullen . Een goed idee vond N-VA, op voorwaarde dat dit op vrijwillige basis zou gebeuren. De fiscus mag in geen geval zicht krijgen op de vermogens van de belastingsbetalers, aldus N-VA.
De Media
Dirk Van der Maelen schreef zijn respons op de these van de hoge belastingen op kapitaal neer in een opiniestuk dat hij naar De Morgen stuurde. Die krant, ooit beschouwd als een deel van de socialitische zuil, maakte echter geen plaats vrij voor het stuk van Van der Maelen, terwijl het wel onmiddelijk het artikel uit de Tijd (waarop het stuk van Van der Malen een respons was) had overgenomen.
“Het is niet de eerste keer dat dit gebeurt. Ik heb het gevoel dat dit een onaangename waarheid is die voor bepaalde krachten niet publiek mag gemaakt worden. De ecomische berichtgeving in De Morgen wordt teveel overgenomen van de Tijd, dat heeft te maken met de nauwe samenwerking tussen de twee kranten.” De Tijd is voor de helft eigendom van de Persgroep, die ook De Morgen en het Laatste Nieuws in handen heeft.
“We zijn bezig met het zoeken naar samenwerkinsgverbanden om tegengas te geven tegen de dominante berechtgeving van De Tijd en de economische secties van De Morgen en De Standaard. Maar tot nu toe zijn de publicaties beperkt tot de electronische media. En het is niet alleen een kwestie van de zaak goed te verpakken, er is meer aan de hand. We hebben meer kritische journalistiek nodig. ”
Het Budgettair Pakt
We blikken ook nog terug ons gesprek van twee jaar geleden over het Europees Budgettair Pakt (het “Fiscal Compact”), een verdrag dat Angela Merkel aan de rest van de Europese regeringsleiders had opgedrongen, dat zeer strenge budgettaire discipline oplegt aan de staten en een Keynesiaans economisch beleid onmogelijk maakt. Dat verdrag moest wel nog geratifieerd worden door de parlementen. Dirk Van der Maelen zei ons in 2012 dat niet zomaar door het parlement zou gejaagd kunnen worden en dat er aanpassingen zouden nodig zijn.
Nu blijkt echter dat dit toch bijna geruisloos en ongewijzigd door het federaal, vlaams en waals parlement geduwd is (zie onze bijdrage van 14 december HIER).
Van der Malen: “Het Budgettair Pakt is inderdaad gemakkelijk gepasseerd in het parlement omdat de Europese Commissie sedertdien haar beleid bijgesteld heeft en de landen toch een grotere vrijheid geeft aan de staten om te bepalen met welke beleidsmix ze objectieven gaan halen.”
LINK: paper van Inti Ghysels en Alex Van Steenbergen over Vermogensficaliteit (uit SamPol, Samenleving en Politiek)
