Het CETA-verdrag werd deze week door het Europees parlement goedgekeurd.
’t Is te zeggen, grotendeels goedgekeurd, want de nationale en gewestelijke parlementen moeten wel allemaal nog over de omstreden arbitrage-clausule stemmen.
Een gesprek met Bart Staes (Groen) over het dereguleringsverdrag en over voor en tegenstanders. Opvallend is de verdeeldheid onder de euroskeptici.
CETA wordt begin april van kracht, behalve wat nationale en regionale verantwoordelijkheid is. En dan gaat het vooral over de arbitrageclausule. Die laat toe dat buitenlandse bedrijven (deel)staten voor een supranationale rechtbank dagen als ze vinden dat wetten of acties hun private belangen schaden. Die ICS of ISDS clausule zal maar van kracht worden als álle parlementen die goedkeuren. Bovendien zou het ICS-systeem door de Belgische regering moeten voorgelegd worden aan het Europees hof van justitie die moet oordelen of het arbitrage-systeem wel voldoet aan de Europese wetgeving verantwoordelijkheid.
Bart Staes heeft geen probleem met de klassieke vrijhandelselementen van CETA, de vermindering van importtarieven en andere heffingen, maar hij gaat niet akkoord met de zogenaamde Regelgevende Samenwerking. Die stelt dat voorstellen van richtlijnenen en verordeningen eerst geëvalueerd zouden worden door ambtenaren.
Staes: “Het probleem is dat er alleen een evaluatie wordt gedaan over de impact op groei, investeringen, handel. Niet over de impact op het milieu, de duurzaamheid, het sociaal beleid, werknemersrechten… Ik heb er ook een probleem mee dat die evaluatie zal gebeuren door niet verkozen ambtenaren.”
Dan is er nog een Joint Committee dat voorgezeten wordt door de Europese Commissaris en de Canadese minister van Handel. Dat committee zal in staat zijn om bepaalde regelgeving aan te passen, bijvoorbeeld die over voedselveiligheid, aldus Bart Staes: “Er zijn een aantal annexen en protocollen uitgesloten van wijziging, maar juist de thema’s waarover zoveel te doen was kunnen gewijzigd worden. Chloorkippen zijn momenteel verboden door de EU op basis van een Europees besluit. CETA laat toe dat het Joint Committee beslist om een besluit voor te bereiden om chloorkippen wél toe te laten. De procedure zegt dat dat moet gemeld worden aan de raad van ministers en ze zullen toelating moeten vragen aan het Europees Parlement. Maar doordat een grote meerderheid van het parlement CETA heeft goedgekeurd wordt het moeilijk om zo’n voorstel te verwerpen. De kans dat dan ook effectief wordt goedgekeurd is reëel.”
“Ik ben er zeker van dat er binnen nu en een paar jaar zich zaken gaan voordoen die aantonen dat er haken en ogen zitten aan het verdrag.”
Wie Stemt Hoe?
Bart Staes: “CD&V, VLD en N-VA hebben ongenuanceerd vóór CETA gestemd. Kathleen Van Brempt was afwezig door ziekte maar zou zoals de andere Belgische sociaal democraten en ikzelf tegen gestemd hebben. Tweederde van de sociaal democraten in het Europees parlement hebben CETA goedgekeurd. Annemans van het Blok heeft ook tegen gestemd.”
“De groene fractie is aangevallen door de christen democraten.De stemming over CETA wordt door de voorstanders voorgesteld als enerzijds de keuze van het protectionisme van Trump en extreem rechts en anderzijds de keuze voor vrijhandel. Ik kies voor vrijhandel maar voor een eerlijke handel. De rijkdom die de handel brengt moet bij iedereen terecht komen, niet alleen bij de grote bedrijven. Ik betwijfel dat de KMO’s nu massaal gaan uitvoeren naar Canada. 99% van de uitvoer van KMO’s gaat naar de buurlanden.“
“De anti-Europese partijen hebben dus verdeeld gestemd met extreem rechts tegen en de liberale fractie van Conservatieven -met N-VA, de Britse Tories en de Poolse PiS- stemden voor. De Euroskeptische fractie met UKIP en de 5 sterren beweging van Grillo hebben ook tegen gestemd, maar onderling om verschillende redenen. De 5 sterren beweging stemde eerder mee met de Groenen terwijl UKIP dezelfde motovatie had als extreem rechts.”
