CETA: "Het gaat niet over vrijhandel maar over Vlaamse en Europese soevereiniteit"

Op 18 oktober zouden alle Europese buitenland-ministers het CETA- dereguleringsverdrag met Canada tekenen. De Brusselse en Waalse regering weigeren echter, waardoor Didier Reynders het akkoord niet mag geven voor België. In Vlaanderen kwam er vooral vanuit liberale hoek protest maar de Waalse deelpremier Magnette mocht het vrijdag ook gaan uitleggen bij de Franse PS-president Hollande.
CETA wil, zoals zijn grote broer TTIP, buitenlandse investeringen bevorderen door risico’s en kosten te verminderen voor het buitenlands kapitaal. Dit gebeurt door regulering van de staten te bemoeilijken en uniformer te maken. Daarnaast bevat het akkoord – met  de vermindering van importtarieven – ook nog een klassiek vrijhandelselement.

“Sp.a is niet tegen vrijhandelsakkoorden. Maar dit gaat niet meer over handel, wel over Vlaamse en Europese soevereiniteit, over hoe we onze maatschappij organiseren, over wat we eten en inademen, over onze verkeersveiligheid. “

Güler Turan heeft zich ontpopt tot specialist ter zake bij sp.a. en is tegast in de studio:  “Na verloop van tijd bleken CETA en TTIP inderdaad eerder dereguleringsakkoorden te zijn. Het gaat niet zozeer over vermindering van importtarieven maar wel over beperkingen van regelgeving.  Het verzet tegen het TTIP-akkoord met de VSA kwam op gang, maar ondertussen ging men verder met het CETA-akkoord met Canada. CETA is een achterpoort van TTIP.”
“Er zijn twee problemen met CETA en TTIP. Ten eerste zal nieuwe Vlaamse regulerende wetgeving, milieuwetgeving bijvoorbeeld, eerst moeten voorgelegd worden aan een commissie van niet verkozen ambtenaren en lobbyisten.
Ten tweede kan een multinational schadevergoeding eisen van een staat als ze vindt dat een Vlaamse wet haar financiële belangen schaadt. Dat is de zogenaamde ‘ISDS’-clausule, die klachten van multinationals onttrekt aan het rechtssysteem van een land en aan een arbitragerechtbank geeft. Zij die vandaag roepen dat Europa de soevereiniteit terug aan Vlaanderen moet teruggeven, over welke soevereiniteit hebben ze het dan? Ofwel ben je voor meer soevereiniteit van de lidstaten, ofwel niet. Dit gaat niet meer over handel, maar over hoe we onze maatschappij organiseren. Over wat we eten en inademen, over onze verkeersveiligheid. Sp.a is niet tegen vrijhandelsakkoorden. Handel stimuleert welvaart voor iedereen. Ik heb niets liever dan dat bedrijven groeien en bloeien, maar daarbij moeten ze een eerlijke fiscale bijdrage leveren en er moeten garanties zijn voor milieuregels en sociale rechten.”
“De twee eerder genoemde bezwaren zijn echt. Anderzijds moeten we wel toegeven dat de verschillen in regulering tussen Canada en Europa veel kleiner zijn dan tussen Europa en de VSA. De VSA hebben bijvoorbeeld belangrijke verdragen van de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO) niet ondertekend, Canada wél. CETA en TTIP zijn gelijkaardig, maar de tegenpartijen zijn dat niet.”

“Zij die vandaag roepen dat Europa de soevereiniteit terug aan Vlaanderen moet teruggeven, over welke soevereiniteit hebben ze het dan?”

“Na de ondertekening van CETA door de EU-staten op 18 oktober wordt het akkoord op 27 oktober ondertekend tussen de EU-commissaris en de Canadese eerste minister Trudeau. Daarna, waarschijnlijk in november of december, moet het akkoord geratificeerd worden door het Europees parlement. Met die ratificatie door het EU parlement treedt CETA automatisch in werking. Voorlopig, want dan moeten de lidstaten ook nog allemaal eens  het verdrag ratificeren en het moet gestemd worden in de parlementen.” (De parlementaire stemming achteraf is een late toegift die gedaan werd nadat protest tegen CETA begon aan te zwellen, nvdr).
De voorstanders van CETA wijzen erop dat Wallonië een akkoord waar 500 miljoen Europeanen voorstander van zijn blokkeert.
Güler Turan: “Dat is geen eerlijke voorstelling van  de zaak. Er is geen debat geweest over CETA. Hoe kan je het vertrouwen winnen als er geen antwoord komt op de vragen over bijvoorbeeld ISDS? Ik denk niet dat er 500 miljoen Europeanen voor CETA en TTIP zijn, het protest klinkt luider en luider. Ook de lidstaten Slovenië, Roemenië, Bulgarije en Duitsland wilden CETA niet ondertekenen, maar hun arm werd omgewrongen. Ik weet niet waarom de lidstaten er uiteindelijk aan toegeven. Het is wel dapper van de Waalse regering dat ze oor heeft naar de kritiek en naar de vraag om antwoorden te formuleren op de vragen.”
“Nog geen week geleden hebben de EU en Canada gezegd dat ze verduidelijking zullen geven bij de teksten van het CETA-verdrag, maar de verdragstekst zelf wordt niet gewijzigd. Die bijkomende uitleg heeft geen enkele juridische kracht, dat wordt bevestigd door juristen. De arbitrage-ISDS-rechters zullen zich niet aan die teksten moeten houden.  Bovendien is er zelfs met de verduidelijking geen garantie voor onze  gezondheidszorg en publieke dienstverlening.”

“De Vlaamse meerderheidspartijen hebben alle truken van de foor gebruikt om geen debat te houden over CETA.”

Paul Magnette en Elio Di Rupo mochten gisteren in Parijs gaan uitleggen bij PS-president Hollande waarom Wallonië CETA niet wilde ondersteunen. De eerste verklaringen achteraf wijzen er al op dat ook Magnette zijn arm heeft laten omwringen door zijn sociaal-democratische collega Hollande.
Güler Turan: “Ik distantieer mij van het beleid van Hollande in Frankrijk. Wat Magnette deed, was heel moedig, maar na zijn bezoek aan Hollande stuurde hij signalen uit in de omgekeerde richting. Als hij zijn fiat geeft aan CETA moeten we hem vragen wat hem van mening heeft doen veranderen ondanks de parlementaire discussie.”
“Momenteel is er in Vlaanderen nog geen parlementaire discussie gevoerd. In juni hebben we een resolutie neergelegd om het parlementair debat over CETA te voeren. Die resolutie is in de parlementaire commissie zonder reden verschillende malen uitgesteld en daarbij zijn alle truken van de foor gebruikt, zoals  ‘de agenda is vol’, of ‘u mag toelichting geven maar we gaan er niet over stemmen’. Tijdens de parlementaire vakantie heeft de Vlaamse regering dan CETA al goedgekeurd terwijl de resolutie onbehandeld op de parlementaire agenda stond. Op 11 oktober heeft de meerderheid dan geweigerd om de resolutie te agenderen, zogezegd omdat er te weinig op de agenda stond en er geen commissievergadering zou plaatsgrijpen. Maar dit was de laatste kans op een parlementair debat voor de ondertekening van 18 oktober.”
“Er zijn lidstaten waar er wél een parlementair debat geweest is, en het is juist daar dat de bezwaren naar boven kwamen.In verschillende landen is er geen discussie geweest, maar die zal er wel moeten komen met de ratificatie door de lidstaten.”
Sociaal Democraten maken deel uit van veel van de regeringen die CETA nu goedgekeurd hebben. Is er dan geen overleg binnen de sociaal-democratische groep? Het lijkt erop dat iedereen zelf beslist hoe gestemd wordt, wat er dan op neer komt dat de Sociaal Democraten voor CETA stemmen als ze in de regering zitten.
Güler Turan: “Ik ben niet op de hoogte van wat besproken wordt binnen de Europese fractie. In Hongarije doen de Sociaal Democraten momenteel dingen waar ik van huiver. De Europese parlementaire S&D fractie is zwaar verdeeld over de materie en er is een debat gaande.”

“In Hongarije doen de Sociaal Democraten momenteel dingen waar ik van huiver.”

Wat met het argument dat CETA niet moet tegengehouden worden aangezien er later toch nog een ratificatie moet gebeuren via de parlementen van de staten?
Güler Turan: “CETA treedt ondertussen wel al in werking en zal dus zeker drie jaar van kracht zijn, met zijn arbitrage en ISDS-rechtbanken. De praktijk toont aan dat er problemen zullen zijn. Ik heb één vraag: wat is er mis met ons rechtssysteem, wat is er mis met de rechters van de rechtbanken van koophandel, waarom kunnen zij geen uitspraken doen? Ik heb vertrouwen in ons rechtssysteem en in de rechters van Canada. Dus ik vind het principieel niet goed om dit voorlopig in werking te laten treden om dan later te moeten noteren wat er allemaal misloopt. Ik geloof in mijn rechtsstaat.”

Share on Facebook

Tweet

Follow us