Op de eerste dag van het jaar blikken we samen met Tony Van Montfoort van de  Belangenvereniging Antwerpse Druggebruikers, activist en gebruiker, terug op enkele decennia drugs- en daklozenbeleid in Antwerpen. Er is nog heel wat werk aan de winkel. Sinds 1999 wordt er al gepleit voor het opzetten van gebruikersruimtes. In 2001 werd persoonlijk drugsgebruik uit het strafrecht gehaald in de nieuwe drugswet. Het opende perspectief, maar de verwachte vooruitgang in het beleid bleef uit. In 2007 kwam er eindelijk uitspraak in de zaak tegen Trekt Uw Plant vzw, die jarenlang gecriminaliseerd werd. Deze vereniging had de bedoeling om de teelt van cannabis, voor het eigen gebruik van haar meerderjarige leden, gezamenlijk te organiseren. Met deze uitspraak negeerden het Openbaar Ministerie én de rechtbank het politieke besluit om bezit en teelt van cannabis voor eigen gebruik niet meer te vervolgen. Dat besluit werd genomen na 8 jaar van politieke discussies en maatschappelijk debat. Het gaat hier dan ook om een politieke uitspraak.
Op de website van INPUD, International Network of People Who Use Drugs, kan je de video Taking back what’s ours zien, waar Tony aan participeert.
Een andere interessante organisatie uit Nederland is Mainline. Hun magazine richt zich primair op mensen die, samenhangend met het druggebruik, problemen op verschillende leefgebieden ervaren en daardoor in de marge van de samenleving (dreigen te) raken en/of mensen die door middelengebruik (aanzienlijke) gezondheidsrisico’s lopen. Ze geven ook trainingen, verrichten veldwerk en zetten peer-2-peer projecten op poten.
In Antwerpen heb je het succesvolle Hepatitis C project met Dr. Stefan Bourgeois in het Stuivenbergziekenhuis. Het HVC-management project werd zelfs bekroond met een award voor één van de 10 ‘best practice models’ wereldwijd. Het is een samenwerking met C-buddy, spuitenruil en MSOC  dat inzet op screening en behandeling van Hepatitis-C bij druggebruikers.
Een testlabo voor drugs is in Vlaanderen nog steeds ondenkbaar. Ooit was er wel de (ex-) gebruikersgroep Breakline die op feestjes de boodschap verspreiden je XTC-pil eerst in tweeën te breken en een kleine dosis uit te testen. Omdat drugstests op parties bij wet verboden zijn, was dat de enige manier om overdosissen terug te dringen. Vandaag zien we enkel in Brussel zo’n labo.
Het toedienen van Naloxon door niet-medisch-geschoolden, zoals bijvoorbeeld in de daklozen- en nachtopvang om sterfte door overdosis te voorkomen, is nog één van die dossiers die blijven hangen in een juridisch kluwen.
Harm reduction als ruimere visie heeft nog veel veld te winnen op het huidige war on drugs beleid.
“Harmreductionbenaderingen zijn praktisch, haalbaar, doeltreffend en kosteneffectief. Harm reduction als combinatie-interventie is niet enkel een pragmatische, uit noden gegroeide strategie, maar is tevens een evidence based strategie. Harm reduction is een verbintenis om beleid te maken en om praktijk te baseren op het sterkste bewijsmateriaal dat beschikbaar is. De meeste harmreductionbenaderingen zijn goedkoop, eenvoudig te implementeren en hebben een grote impact op de gezondheid van het individu en de gemeenschap. In een periode waar er nooit voldoende middelen zijn, worden de te behalen doelstellingen gemaximaliseerd en is er een voorkeur voor lage kosten/hoge impact projecten boven hoge kosten/lage impact interventies” (bron: dossier harm reduction VAD, Windelinckx Tessa, 2005).

Podcast: Play in new window | Download