… althans toch volgens containerbehandelaar DP World.
In juni 2017 legde het bedrijf uit Dubai (Emiraten) in Washington een klacht neer tegen België omdat de haven van Antwerpen een concessieovereenkomst in het Deurganckdok zou geschonden hebben.
Dat de nationale overheid opdraait voor een beslissing van de stad Antwerpen is een gevolg van een verdrag met de Emiraten uit 2007. Dat verdrag bevat een zogenaamde ISDS clausule die het voor een multinational mogelijk maakt om een land aan te klagen voor een private rechtbank in Washington als het bedrijf vindt dat een beslissing of wet van een overheid haar financiële belangen schaadt. Het was dat type clausules dat voor Wallonië en Brussel een reden was om het CETA-verdrag met Canada niet te ondertekenen.
DP World is aandeelhouder van Antwerp Gateway dat de oostelijke kant van het Deurganckdok op linkeroever uitbaat. Het dispuut heeft te maken met de overdracht door Antwerpen van (een deel van) de uitbatingsvergunning van het Deurganckdok van Antwerp Gateway naar concurrent MSC. MSC wilde haar activiteiten van het Delwaidedok op rechteroever naar het Deurganckdok overzetten en had daar dus ruimte nodig. Eind 2014 werd een compromis bereikt over de overdracht. DP World lijkt daar nu op terug te komen daarop en doet dat via de schadeclaim tegen België. Hoeveel DP World vraagt wil niemand zeggen.
“Zelfs rechtse denktanks zoals het Cato Institute vinden arbitrage geen goed idee, want het creëert een verzorgingsstaat voor het kapitalisme.”
Tine Hens van MO bond de kat de bel aan: “Het is heel moeilijk om te weten te komen waar het echt over gaat. Havenschepen Marc Van Peel antwoordt niet op vragen over de zaak, de Haven van Antwerpen ook niet,en verwijst door naar het nationaal ministerie van buitenlandse zaken, dat niets te maken heeft met het dossier tussen DP World en de Antwerpse haven. Het ministerie antwoordt evenmin. Alleen DP World zelf reageert, maar enkel met de bevestiging dat een zaak aangespannen is. Ik vroeg nog of de zaak gebruikt wordt om de bouw van het Saeftingedok te forceren, maar kreeg daar evenmin response op.”
“Het ISDS-arbitragesysteem is onevenwichtig: aan bedrijven die al heel veel middelen hebben, wordt nog eens een extra middel gegeven dat voor niemand anders toegankelijk is. In veel van die handelsverdragen zit standaard een arbitrageclausule. Sommige landen beseffen zelfs niet eens wat ze getekend hebben en dat er een ISDS-clausule in het verdrag staat.”
“Er is niet alleen kritiek ter linkerzijde. Ook de liberale The Economist en zelfs rechtse denktanks zoals het Cato Institute vinden arbitrage geen goed idee, want het creëert een verzorgingsstaat voor het kapitalisme dat alle risico’s wegneemt. Ze stellen dat risico nemen juist een onderdeel is van het investeren.”
“Het CETA-verdrag met Canada bevat ook een ISDS-clausule. Het is mogelijk dat die clausule niet conform is met de Europese rechtspraak. België heeft aan het Europees hof van justitie gevraagd om dat te onderzoeken. Dat onderzoek komt er dankzij het verzet van Paul Magnette (PS) tegen CETA. In Vlaanderen is CETA niet echt besproken geweest: in het Waals parlement is daar serieus mee bezig geweest. Ze hebben dat een jaar lang onderzocht en botsten op de vraag of dit wel verenigbaar is met de Europese rechtspraak. Het klopt niet dat ze daar op het allerlaatste moment naar zijn beginnen kijken.”
“Ik had gedacht dat er vanuit de Antwerpse gemeenteraad vragen zouden komen, maar daar heb ik nog niets van gezien.”
“Heel veel arbitragezaken starten vanuit Nederland, en dat komt doordat daar heel veel postbusbedrijven zitten. Er is een ganse business rond ISDS, met advocaten die uitzoeken waar een postbusbedrijf kan opgestart worden zodat een arbitragezaak mogelijk is, als een soort verzekering.”
“Hoofdspeler in het dossier is het Antwerps havenbedrijf met schepen Marc Van Peel en de burgemeester. Ik had gedacht dat er vanuit de Antwerpse gemeenteraad vragen zouden komen, maar daar heb ik nog niets van gezien. Het zou goed zijn moest dit in Antwerpen opgepikt worden.”
De zaak staat onrechtstreeks in verband met de kwijtschelding van € 52 miljoen boetes aan uitbaters PSA en DP World in 2013. Die boetes kwamen er doordat de containerfirma’s er niet in geslaagd waren om de trafiek te genereren aan het Deurganckdok die overeengekomen was in dezelfde concessieovereenkomst waarvan DP World nu stelt dat de andere partij ze schendt. Het was om dezelfde reden (de onderbenuttiging door DP World) dat Antwerpen besliste om een deel van de onderbenutte concessie van DP World over te dragen naar een joint venture tussen PSA en MSC.
Links:
– Artikel van Tine Hens op MO.be
– Europese commissie en klacht over kwijtschelding boetes
Podcast: Play in new window | Download
