Dennis Malcorps van bewonersgroep Doel 2020 is minder enthousiast dan havenbestuurder Eddy Bruyninckx over het groen licht van de Vlaamse regering voor de bouw van het Saeftinghedok. De aanleg van het dok zou het einde zou betekenen van Doel.
“Er is geen tekort aan ruimte voor containeroverslag en de vooropgestelde groeicijfers zijn te optimistisch. De groei die Antwerpen dit jaar heeft gerealiseerd is er gekomen ten koste van Zeebrugge waar de containeroverslag met 30% is verminderd. Goed voor Antwerpen maar voor de Vlaamse belastingbetaler is dit een ‘zero sum game’.”
Volgens Malcorps is het niet de nood aan containeroverslag maar de druk van de grootste containerreder MSC op de haven om goedkoper en op één plaats te kunnen werken die de haven ertoe drijft om het dok te bouwen. Voorbarig volgens hem want “MSC zal de activiteiten die het over 40 jaar in Antwerpen heeft ontwikkeld niet zomaar verhuizen.”
Dennis Malcorps: “Het Antwerps Havenbedrijf wenst een Saeftinghedok omdat er een tekort zou zijn aan ruimte voor containeroverslag. Wij weten dat dat niet klopt en dat er ruimte genoeg is om nog tien, twintig jaar te groeien. Eddy Bruyninckx had het over een ‘bescheiden groeipercentage van 4%’. In Werkelijkheid is de groei veel lager. De afgelopen vijf jaar was er een groei van een half percent per jaar en de groei die Antwerpen dit jaar heeft gerealiseerd is er gekomen ten koste van Zeebrugge waar de containeroverslag met 30% is verminderd ten gunste van Antwerpen. Goed voor Antwerpen maar voor de Vlaamse belastingbetaler is dit een ‘zero sum game’.”
“De bewering dat die schepen niet door de sluizen kunnen klopt niet. “
RC: Je hebt het over een lage groei de laatste jaren maar met de crisis na 2008 is er een stilstand geweest dus is het logisch dat je een veel lager getal uitkomt als je die cijfers gebruikt. Nu trekt de economie weer wat aan en we zien al een groei met ten percent, dus is 3-4% niet onredelijk. Zeg je nu dat de 10% groei eigenlijk de Zeebrugse containers zijn?
DM: “ Inderdaad. In Zeebrugge komen hele terminals leeg te staan en dat is ook een gevolg van de alliantie tussen Maersk en MSC waarover Eddy Bruyninckx het had. Die hebben tijdelijk een overeenkomst gesloten waardoor ze hun containertrafiek concentreren in Antwerpen. Maar die alliantie is tijdelijk. Els de economie aantrekt zullen de bedrijven herbekijkenwat voor hen het voordeligst is en kan het zijn dat de alliante uiteenvalt en de twee partijen weer apart gaan overslaan in de verschillende havens.”
RC: Wat is het belang en de rol van die supergrote boten? Het leek erop dat de verhuis van MSC van het Delwaidedok op rechteroever achter een sluis naar het Deurganckdok -een getijdendok- niet alleen een kwestie was van groei maar ook van het feit dat de grootste schepen niet in het Delwaidedok binnen kunnen.
DM: “ De bewering dat die schepen niet door de sluizen kunnen klopt niet. Het grootste schip dat nu bestaat en dat 19000 TEU (containers) kan verschepen kan wél nog door de Berendrechtsluis, toch als het niet volledig geladen is. Volgens ons heeft de verhuis meer te maken met de macht van MSC ten opzichte van het havenbedrijf. MSC is de grootste goederenbehandelaar in de Antwerpse haven en ze kunnen nu dreigen met een verhuis doordat Rotterdam zopas een uitbreiding in zee van 2000 hectaren heeft gerealiseerd (de Tweede Maasvlakte) en de Hollanders nu staan te springen om MSC binnen te halen. Daardoor kan MSC dreigen dat ze weg zullen gaan als Antwerpen hen niet één gigantische terminal geeft, maar eigenlijk hebben ze dat niet nodig maar het levert wel een kostenbesparing op voor MSC. “
Noot van de redactie: MSC werkt samen met PSA op rechteroever en verdringt nu met de steun van het havenbestuur concurrent DP World/ Antwerp Gateway gedeeltelijk aan de oostelijke kant van het Deurganckdok op linkeroever.
Meer achtergrond: dockers-united en GvA.
RC: Dit is niet in tegenspraak met wat Eddy Bruyninckx zegt, namelijk dat ze gaan weglopen als ze in Rotterdam betere voorwaarden krijgen.
DM: “Het klopt dat MSC al een terminal heeft geopend op de eerste Maasvlakte maar MSC zal niet zomaar beslissen om al de activiteiten die het over 40 jaar in Antwerpen heeft ontwikkeld te verhuizen “
“De bewering dat de containertrafiek geen impact heeft op de files op de Antwerpse ring is afgeleid uit een kleine studie uit 2006 die nooit openbaar gemaakt is”
RC: Wat met de mobiliteit?
DM: “Dat is zeer belangrijk. Fernand Huts van Katoennatie heeft zelfs al voorbereidingen getroffen om te verhuizen moest het nodig zijn ten gevolge van de mobiliteitsproblemen die het Deurganck- en het Saeftingedok met zich zouden meebrengen.”
RC: Bruyninckx zegt dat er in extra infrastructuur zal geïnvesteerd worden. Bijvoorbeeld een nieuwe weg. En Oosterweel komt er juist ook om die groei op te vangen.
DM: “Het is verrassend dat er in het fameus planproces dat al 15 jaar aan de gang is nog geen enkele mobiliteitsstudie is uitgevoerd. Nu heeft men Saeftinghe aan Oosterweel gekoppeld. Er staat nergens dat Oosterweel een oplossing biedt voor het vrachtverkeer vanuit het Saeftinghe- en Deurganckdok. Eddy Bruyninckx beweert ook dat het havenverkeer de ring niet zal treffen maar dat klopt niet. Al de containers die nu op rechterover worden behandeld zullen dus op linkeroever terechtkomen maar moeten landinwaarts (dus terug naar rechterover, nvdr) en de meeste zullen dat doen over de Antwerpse ring.”
RC: En wat met het argument dat slechts 4% van het verkeer op de ring gelieerd is aan het vrachtverkeer van de Antwerpse haven?
DM: “Ik denk dat dit cijfer is gebaseerd op een kleine studie van 2006 die niet eens publiek is gemaakt door het Havenbedrijf. Ik stel vast dat op dagen dat de haven stil lag het verkeer op de ring veel minder druk was en zonder files.”
RC: Maar als Antwerpen geen containerhaven bouwt dan doet een ander het en komt het verkeer vanuit die andere haven de Antwerpse ring opgereden.
DM: “Dat is toch een zwak argument. Mijnheer Bruyninckx acht het bewezen dat we steeds meer trafiek moeten aantrekken maar ze houden amper rekening met de draagkracht van de omgeving. Hij laat dat nu wel uitschijnen maar dat is gedurende het planproces nooit gebleken. Ze kijken altijd naar meer groei maar de vraag is of het wenselijk is om meer containers aan te trekken want die activiteiten genereren heel weinig werkgelegenheid voor de ruimte en kosten die ze met zich meebrengen.”
RC: De Maatschappelijke Kosten-Baten Analyse (MKBA) stelt dat er 1500 tot 3500 arbeidsplaatsen zouden bijkomen na de bouw.(Kopie MKBA HIER).
DM: “Dat is inclusief indirecte werkgelegenheid. Men verhoogt dat (werkgelegenheids) cijfer maar ik heb lang tevergeefs gezocht hoe men dat berekent, welke indirecte werkgelegenheid men bedoelt. Het zijn gewoon schattingen. De Tweede Maasvlakte wordt nu geopend in Rotterdam en de Rotterdamse dokwerkers zijn bang omdat de nieuwe terminals op de Tweede Maasvlakte draaien met de helft van het personeel. Ze hebben daar vorig jaar zelfs tegen gestaakt in Rotterdam.”
RC: Maar indirecte werkgelegenheid is toch niet noodzakelijk een illusie. Zo hebben we hebben gezien dat de sluitingen van de autoassemblage bedrijven (GM, Ford) onrechtstreeks een veelvoud aan werkloosheid veroorzaken.
DM: “Dat zou kunnen maar dat de haven dan met cijfers aantoont waar die indirecte werkgelegenheid zit. Nu tellen ze gewoon 50% bij de directe werkgelegenheid.“
RC: De berekening staat in de MKBA en die werd uitgevoerd door een studiebureau, niet door het Havenbedrijf zelf.
DM: “Dat is het argument dat de haven ook gebruikt. Telkens zien we dan dat er in de studie staat dat ‘We na overleg met de partij die de studie besteld heeft en door voortschrijdend inzicht onze conclusies veder aangepast hebben’ en telkens is dat dan in de voor het Havenbedrijf gewenste zin. Ik hecht daar dus niet al te veel waarde”
“De MKBA zegt dat door het Saeftingheproject de mobiliteit gaat verbeteren en telt dat mee als een baat van het project. Bedrijven zouden minder transportkosten hebben door het Saeftinghedok omdat het dok dichter ligt dan andere havens. In de werkelijkheid, als het verkeer op de Antwerpse ring stilstaat door het Saeftinghedok, zullen de economische kosten veel groter zijn dan de baten die in de MKBA vooropgesteld worden.”
“De onteigeningen zijn niet in de MKBA opgenomen. De kost van het verwerken van de grote hoeveelheid grond die uitgegraven wordtwordt ook niet in rekening gebracht. Dit is ook een weerkerend verschijnsel van die studies: er is altijd een overdrijving van het positieve en de kosten worden altijd geminimaliseerd.”
“Het is verrassend dat er in het fameus planproces dat al 15 jaar aan de gang is nog geen enkele mobiliteitsstudie is uitgevoerd”
RC: Eddy Bruyninckx zei ook dat er voorzichtig zal gestart worden en het dok in eerste instantie niet op maximale grootte zal gebouwd worden. Moest het dok minder bezet zijn dan verwacht dan wordt het niet verder uitgebreid.
DM: “In de studies concludeert het Havenbedrijf zelf dat er geen nood is aan bedrijventerreinen en dat er enkel nood is aan containerterminalcapaciteit. De ruimte die de Haven niet zou gebruiken voor het dok is dus ook niet nodig voor andere activiteiten.”
RC: Er is nog een procedure tot schrapping van het Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoerings Plan (GRUP) van de havenuitbreiding in behandeling bij de Raad van State maar volgens Eddy Bruyninckx komt dat wel in orde.
DM: “Het Havenbestuur heeft al gezegd dat ze indien nodig opnieuw een nooddecreet zullen goedkeuren. Dat tart alle verbeelding in een democratie. “
RC: Nooddecreten worden toch niet door de haven maar door het parlement goedgekeurd?
DM: “Inderdaad. Het was Mark Van Peel (politicus en Antwerps havenschepen) die had opgeroepen tot het stemmen van een nooddecreet. De Raad van State heeft het GRUP niet geschorst doordat er een nieuwe regeling is ingevoerd, vroeger zouden we wel een schorsing bekomen hebben. Maar dat betekent niet dat de plannen al goedgekeurd zijn. De Raad van State moet alle argumenten ten gronde nog behandelen.”
“Mijnheer Bruyninckx had het over ‘een maatschappelijke consensus rond het dok met enkelingen die zich verzetten’ maar dat klopt niet. De grootste ondernemer in de Waaslandhaven is tegen het Saeftinghedok en ik denk dat in het Waasland niemand niemand staat te springen voor het dok. In de gemeentes Beveren, Sint-Gillis Waes en ook het FANC ( de nationale nucleaire regulator, nvdr) naar de Raad van State gestapt zijn en die procedures lopen ook nog steeds.”
