De komende weken zijn cruciaal voor de toekomst van Antwerpen, alweer.
Een ‘light’ versie van het Oosterweel project zou de leefbaarheid van Antwerpen ten goede komen en de overkapping van de ring een stuk goedkoper en dus meer haalbaar maken. De Project-MER van het Oosterweel-project wordt woensdag gepresenteerd aan de actiegroepen en dan kan de discussie starten over de Oosterweel versie.
Toch is er nu al reden tot ongerustheid: Vooralsnog zijn er geen tekens waaruit blijkt dat de overheid het engagement van 2017 om de ‘light’ versie te onderzoeken effectief ter harte neemt. Ondertussen blijkt de overkapping van de Oosterweel Heavy van langs om meer op een kaas met gaten uit te draaien.
Hebben de actiegroepen hun wapens te vroeg uit handen gegeven?
Wim van Hees: “Ik ben geen technisch expert. Ik bewaak het proces en de afspraken en daar heb ik wel verstand van. En ik weet wat een volledige overkapping is: Dat is geen overkapping die iedere twee kilometer open is.”
Intendant Alexander D’Hooghe: “Wij werken wel samen met Ringland, maar Ringland werkt niet altijd samen met ons”
Midden vorig jaar werden de procedures door burgers en actiegroepen bij de Raad van State tegen het Oosterweel project stopgezet nadat de overheid zich geëngageerd had om een ‘light’ versie van het project ernstig te onderzoeken. Dat dat ook echt gemeend was, is nog niet gebleken.
Integendeel: de intendant Alexander D’Hooghe mag dan wel bezig zijn met een uitgebreide overkappingsstudie, in dat werk wordt uitgegaan van de ‘heavy’ versie met onverminderde belasting van de Antwerpse ring. De ‘light’ versie zou het verkeer zo veel mogelijk van de ring halen, waardoor de ring en de infrastructuur voor het Oosterweelproject minder baanvakken zou tellen. D’Hooghe stelt telkens dat de keuze tussen ‘light’ en ‘heavy’ niet belangrijk is. “Alle projecten die de studie nu uitwerkt, gaan uit van een Oosterweel Heavy, maar kunnen ook toegepast worden op de ‘light’ versie”, aldus de intendant. D’Hooghe vermeldt daarbij niet dat de kost lager zal uitvallen in de ‘light’ versie.
Geen overkapping van de Oosterweel heavy zonder gaten
Tijdens een presentatie voor de gemeente- en districtsraadsleden op 29 maart zei D’Hooghe bovendien dat een overkapping zonder gaten niet haalbaar is om redenen van tunnelveiligheid. “Elke 2 kilometer komt er een gat van (minstens) 150 meter”. Er moet inderdaad voldaan worden aan de Europese normen voor veiligheid in tunnels. In antwoord op een vraag van een raadslid verduidelijkte D’Hooghe dan weer dat de risicocalculaties van de tunnelrichtlijn rekening houden met de hoeveelheid verkeer, waarmee hij aangeeft dat een ‘light’ versie op zijn minst minder, of minder grote, gaten zal hebben. Daarnaast stelde D’Hooghe ook dat het knooppunt van de E313 in de huidige configuratie niet te overkappen valt.
Ringland liet enkele jaren geleden al weten dat Oosterweel-heavy volgens hen niet overkapbaar was. Dat werd ontkend door de overheid, maar nu de alternatieve tracés zijn afgevoerd is dit niet langer nodig. Bovendien is Ringland momenteel via crowdfunding zelf geld aan het bijeensprokkelen voor een studie over het vermijden van gaten in de overkapping.
De eerste prioriteit van D’Hooghe is om de door de overheid opgegeven randvoorwaarde van de Oosterweel Heavy te volgen. De strategie van BAM en de stad Antwerpen wordt verder verduidelijkt door Schepen en BAM bestuurder Koen Kennis, die ook veiligheid aanhaalt, maar verder vooral dat: ‘eerst de derde scheldekruising er moet komen’. Overkapping en aanleg van de A102 bypass lijken niet direct in de planning te staan.
Intendant Alexander D’Hooghe: “De ring (met Oosterweel -Heavy) is niet overkapbaar zonder gaten.”
Toen een raadslid op 29 maart opmerkte dat ook Ringland die dag een persconferentie gehouden had en vroeg wat zijn response was, antwoordde Alexander D’Hooghe dat hij daar niet van op de hoogte was. “Wij werken wel samen met Ringland, maar Ringland werkt niet altijd samen met ons”, aldus D’Hooghe.
Fase 1 voor Oosterweel Heavy: 2,5 tot 3 miljard
De gesprekken onder de intendant delen de ring op in zes zones. Er werden 27 mogelijke projecten geïdentificeerd, waarvan de gezamenlijke kost geschat wordt op 2,5 tot 3 miljard euro. Het gaat hier echter slechts over de eerste fase van de overkapping van de Oosterweel-Heavy, die vooral voorbereidend werk inhoudt en het grootste stuk van de ring nog niet overkapt.
Antwerpen heeft zich geëngageerd om 0,25 miljard te investeren in (de voorbereiding van) overkappingswerk. Vlaanderen zegt 1 miljard te willen investeren, maar er is geen budget gereserveerd in de begroting.
We hebben Wim van Hees van Ademloos in de studio voor een update. We contacteerden ook Ringland, maar die wilden momenteel niet over de zaak communiceren.
Van Hees volgt momenteel de overkappingsgesprekken op linkeroever. De projecten van de verschillende segmenten van de ring worden mee door de burgers geëvalueerd. Daarnaast is hij ook betrokken bij de prioritarisering van de budgetten. Er moet een keuze gemaakt worden, aangezien de totale kost van fase 1 van de overkapping voor Oosterweel Heavy op bijna 3 miljard wordt ingeschat terwijl er maar op zijn best 1,25 miljard beschikbaar wordt gesteld.
Knelpunten
Na de presentatie van de project-MER aanstaande woensdag gaat Ademloos een balans maken.
Wim van Hees: “De essentie van een MER is dat er een vergelijking is met de alternatieven. Dat wordt de ‘battle ground’. We zijn in het Toekomstverbond gestapt in de veronderstelling dat er een ring zou ontstaan rónd de stad. Die bestaat eigenlijk al met Re, E34, Liefkenshoek/Tijsmanstunnel, en A102, maar moet robuuster gemaakt worden. En ook een modal shift (weg van de auto) is noodzakelijk. Wij gaan niet veel goedkeuren zonder dat aan die premissen voldaan wordt. ”
“Na verloop van tijd tijd werden die gaten steeds maar groter en talrijker.”
“Er zijn inderdaad knelpunten (bijvoorbeeld het feit dat de intendant Oosterweel-Light negeert, nvdr), en naarmate we dichter bij het einde komen (de uitvoering van het project), worden die knelpunten belangrijker, want dan kom je bij de vraag hoeveel verkeer er op de ring zal komen en hoe groot je de Oosteweel aanlegt. Je moet vooral de zaak niet oversizen, want dan trek je verkeer aan.”
“De echte discussie kan eigenlijk pas beginnen als de MER-studie gepubliceerd is. Maar tot nu toe heeft men zich eenzijdig vastgehouden aan de Oosterweel-Heavy van BAM. De stelling is dan dat ‘Light’ later kan bekeken worden. Maar op een bepaald moment ben je een punt gepasseerd waarbij de beslissingen genomen zijn en de zaak onomkeerbaar is. Het zou kunnen dat dat de bedoeling is, maar dat weet ik niet.”
“In het toekomstverbond staat ‘een volledige overkapping’. Men is pas over gaten beginnen spreken in de briefing naar de teams (die de overkapping van de zes secties van de ring bekijken, nvdr) die aan de slag zijn gegaan in september. Wij waren daar niet aanwezig en hebben die gaten pas achteraf gezien bij ons overleg met de teams. Na verloop van tijd werden die gaten steeds maar groter en talrijker. Daarover heerst ongerustheid bij de burgers die betrokken zijn bij de besprekingen. Ik ben daar vragen over beginnen stellen, maar pas in maart is inhoudelijk over die gaten gesproken met ons. De informatie die we toen kregen, had al maanden eerder kunnen gecommuniceerd worden.”
“Bij de discussie zal regelgeving een belangrijke rol spelen en dat is zeer technisch. Ik heb daar geen verstand van en heb die pretentie ook niet. Ik bewaak het proces en de afspraken, en daar heb ik wel verstand van. En ik weet wat een volledige overkapping is. Dat is geen overkapping die iedere twee kilometer open is. ”
Ondertussen moet Ringland zelf via crowdfunding geld bijeen sprokkelen om de nodige studies te doen voor de overkapping. Dat is toch iets dat de overheid zou moeten doen?
Wim van Hees: “De realiteit is dat iedereen in dit proces omringd is door de expert van eigen keuze en gefinancierd door de overheid, behalve de burgerbewegingen. Dat is ook problematisch.”
Links: Presentatie Ringland 29 maart 2018
Podcast: Play in new window | Download
